Do Internetowego Systemu Ewidencji Kart Projektów (ISEKP), utworzonego przez Ministerstwo Gospodarki, wpłynęło już ponad 3,5 tysiąca projektów inwestycji, które będą się ubiegać o dofinansowanie w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w latach 2004-2006.
Internetowy System Ewidencji Kart Projektów jest bazą danych o projektach, które mogą być realizowane w ramach Narodowego Planu Rozwoju (NPR) w latach 2004-2006, po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Inwestorzy realizujący te projekty będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z unijnych funduszy strukturalnych i funduszu spójności.
Jak informuje Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej większość z ponad 3,5 tysiąca zgłoszonych do tej pory projektów nie została jeszcze oceniona. Do tej pory tylko 880 projektów zostało zarejestrowanych i ocenionych (w przypadku Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego NPR dokonują tego urzędy marszałkowskie). Projekty ocenione przez urzędy marszałkowskie są następnie oceniane przez Ministerstwo Gospodarki.
Z tych 880 ocenionych projektów ocenę 1 ( co oznacza że projekt jest w pełni przygotowany do wdrożenia od 2004 roku) uzyskało tylko 78 projektów. Projektów, które zostały ocenione jako wymagające uzupełnień – ocena rankingowa 2 – było 521, a projektów ocenionych na 3 (projekty o nikłych szansach na wdrożenie, z dużymi brakami, mało spójne z celami NPR) było 242.
Jak powiedziała Anna Wernikowska z tego departamentu, wśród 880 ocenionych projektów nie ma projektów z kilku województw, gdyż nie wszystkie urzędy marszałkowskie oceniły projekty ze swojego regionu (nie zrobiły tego urzędy lubuski, wielkopolski, lubelski, łódzki i pomorski).
Według niej najwięcej zgłoszonych projektów dotyczy jednego z programów operacyjnych NPR – Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), zwłaszcza inwestycji infrastrukturalnych. Dużo mniej projektów dotyczy jednego z sześciu sektorowych programów operacyjnych NPR, które przewidują inwestycje większe o znaczeniu krajowym. Najwięcej jest zgłoszeń z gmin i miast.
O dofinansowanie projektów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego mogą się ubiegać jednostki samorządowe (gminy, miasta, starostwa, związki gmin), a także przedsiębiorstwa komunalne i organizacje publiczno-prywatne.
– Zdarzają się projekty, które są gotowe do realizacji, a ich autorzy nie potrzebują naszej pomocy, ale duża część projektów to projekty niedojrzałe, niekompletne. Dobry projekt musi zawierać coś więcej niż tylko pomysł. Potrzeba w nich konkretów, fachowych analiz, studium wykonalności, oceny oddziaływania na region itd. – powiedział wicedyrektor Departamentu Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Dionizy Smoleń.
Smoleń bierze udział w pracach zespołu zajmującego się drugą fazą oceny projektów z bazy ISEKP (projektów ocenionych już przez urzędy marszałkowskie). Zespół ten działa dopiero od kwietnia i nie ma jeszcze wyników tej oceny. Zespół ten ma udzielać autorom projektów wskazówek i uwag, które pomogą im przygotować dobre projekty (i uzyskać dotacje z UE). Zespół musi też sprawdzić zgodność projektów z NPR.
W ministerstwie trwają też prace nad przygotowaniem właściwych wniosków aplikacyjnych, na podstawie których można się będzie ubiegać o dofinansowanie projektów z UE. Prace nad wnioskami mają zakończyć się jeszcze w tym roku, a wraz z nimi mają być też wydane instrukcje ich wypełniania w specjalnym podręczniku.
Ostatecznie wybór projektów, które otrzymają dofinansowanie odbędzie się w drodze konkursu, rekomendować będą je Regionalne Komitety Sterujące. Realizację projektów w każdej chwili będą mogli kontrolować unijni audytorzy (na przykład zgodność z procedurami przetargowymi obowiązującymi w UE). – Zachęcamy wszystkich potencjalnych beneficjentów funduszy pomocowych by składali swoje projekty do bazy ISEKP. Dzięki temu nauczą się wypełniania kart projektów, które są bardzo podobne do stosowanych w Unii wniosków aplikacyjnych o dofinansowanie – dodał Smoleń. ISEKP jest między innymi po to, by przygotować potencjalnych beneficjentów do efektywnego wykorzystania właściwych (poakcesyjnych) funduszy pomocowych UE.
Według niego to szansa, by poznali oni obowiązujące w Unii wymogi co do realizacji projektów i przygotowali się do zdobycia dofinansowania. Dzięki temu będą mogli "wystartować" zaraz po przystąpieniu do Unii – już 1 maja 2004 roku.
"Odpowiednio wcześniejsze przygotowanie dobrych projektów, spełniających wymogi Funduszy Strukturalnych, umożliwi efektywne i sprawne wykorzystanie dostępnych środków w momencie przystąpienia Polski do UE" – czytamy w informacji ministerstwa o ISEKP.
– Choć karta opisu projektu w bazie danych w znacznej mierze przypomina, zakresem wprowadzanych informacji, przyszły wniosek aplikacyjny, to jednak nim nie jest – podkreśla Smoleń. Zadaniem systemu nie jest gromadzenie gotowych wniosków o finansowanie projektów z funduszu ERDF (wypełnienie karty i wprowadzenie danych o planowanym projekcie do bazy nie jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o finansowanie takiego projektu z funduszy strukturalnych).
Projekty gromadzone w systemie nie mogą ubiegać się o dofinansowanie mniejsze niż 1 mln euro wkładu wspólnoty.
Według ministerstwa, utworzenie ISEKP miało cel informacyjny nie tylko dla beneficjentów. Dzięki ISEKP instytucje mające zarządzać programami operacyjnymi NPR i pośredniczące w zarządzaniu nimi (ministerstwa, urzędy marszałkowskie) mogą zdobyć informacje na temat liczby i stanu przygotowania potencjalnych projektów, które mają być zgłoszone do finansowania ze środków strukturalnych UE. Jest to konieczne do uzupełnienia programów operacyjnych NPR.
Z bazy mogą korzystać beneficjenci (składają projekty), przyszłe jednostki zarządzające lub pośredniczące w zarządzaniu programami operacyjnymi (urzędy marszałkowskie, ministerstwa - rejestrują karty opisu projektu w bazie, oceniają je pod względem stanu ich gotowości do wdrażania oraz spójności z celami programów operacyjnych i doradzają potencjalnym beneficjentom w zakresie przygotowania kart opisu projektów) oraz jednostka koordynująca.
Koordynatorem i jednostką zarządzającą całym systemem jest Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej MGPiPS.
Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 określa najważniejsze działania strukturalne, które Polska, będąc członkiem UE, zamierza podjąć w latach 2004-2006, aby zapewnić warunki sprzyjające długotrwałemu wzrostowi gospodarczemu i podniesieniu poziomu życia mieszkańców. NPR składa się z 8 programów operacyjnych, a dokładniej z sześciu programów sektorowych (transport, rybołówstwo, ochrona środowiska, rozwój zasobów ludzkich, restrukturyzacja wsi i konkurencyjność gospodarki) oraz zintegrowanego programu operacyjnego rozwoju regionalnego (ZPORR - z 16 komponentami wojewódzkimi) i programu operacyjnego pomocy technicznej.
Fundusze Strukturalne są instrumentem Polityki Regionalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów wspólnoty. Fundusze kierowane są do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE.
Do każdego z programów muszą być utworzone Uzupełnienia Programu, które są szczegółowymi dokumentami określającymi między innymi finansową alokację, kryteria wyboru projektów, beneficjentów oraz propozycje projektów. Szczegółowe informacje o Internetowym Systemie Ewidencji Kart Projektów dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności dostępne są na stronach internetowych http://isekp.mg.gov.pl. Tam też można zgłosić swój projekt. Aby to zrobić trzeba uzyskać od swojego urzędu marszałkowskiego (w przypadku ZPORR) albo ministerstwa (w przypadku programów sektorowych) indywidualnego konta (hasła i loginu) umożliwiającego poruszanie się w bazie projektów.