3,1 mld euro na rozwój wsi

Po wejściu do UE w Polsce będzie realizowany Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Budżet tego programu, finansowanego przez Sekcję Gwarancji Europejskiego Funduszu Gwarancji i Orientacji Rolnej, wyniesie w latach 2004-2006 ponad 3,1 mld euro.

Z tej sumy 280 mln euro zostanie przeznaczone na działania rolnośrodowiskowe, czyli rozwój wsi z uwzględnieniem ochrony środowiska.

Ministerstwo rolnictwa poinformowało na swoich stronach internetowych, że podjęło decyzje o uproszczeniu struktury planu rozwoju w stosunku do pierwotnych założeń. Według resortu zmiany były konieczne ze względu na przygotowania służb wdrożeniowych oraz systemu informatycznego, a w konsekwencji sprawnego uruchomienia programu rolnośrodowiskowego w ramach PROW.

Podejmując decyzję, resort rolnictwa wziął pod uwagę przede wszystkim opóźnienie wdrażania pilotażowego programu rolnośrodowiskowego w ramach programu SAPARD; brak pełnego przygotowania służb doradczych, odpowiedzialnych za przygotowanie rolników do uczestnictwa w programie (do tej pory przeszkolono 250 doradców, a jak twierdzi resort rolnictwa potrzeby są co najmniej dwa razy większe).

W celu usprawnienia wdrożenia programu rolnośrodowiskowego, przyjęto etapowe wprowadzenie poszczególnych pakietów. Odpowiednio, od roku 2004 (po zatwierdzeniu PROW) realizowane będą następujące pakiety:
- rolnictwo zrównoważone - działania polegające na stosowaniu zbilansowanej gospodarki nawozowej i na przestrzeganiu odpowiedniego następstwa roślin;
- rolnictwo ekologiczne - polegające na stosowaniu metod rolnictwa ekologicznego w rozumieniu ustawy o rolnictwie ekologicznym;
- utrzymanie łąk ekstensywnych - działania wiążące się z przywróceniem lub kontynuacją wykaszania łąk, w terminie od 1 lipca, na łąkach jednokośnych o wysokich walorach przyrodniczych, zagrożonych degradacją;
- ochrona gleb i wód - działania polegające na stosowaniu międzyplonów dla zwiększenia udziału pokrycia gleb w okresie jesienno-zimowym i zapobiegania spływom powierzchniowym.

Program rolnośrodowiskowy jest formą wspierania rozwoju obszarów wiejskich, realizowaną przez kraje Unii Europejskiej w ramach wspólnej polityki rolnej.

Główne cele programów to: promocja rolnictwa przyjaznego środowisku, ochrona bioróżnorodności i krajobrazu obszarów wiejskich, ochrona zasobów genetycznych rodzimych ras zwierząt i lokalnych odmian roślin oraz podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa wiejskiego.

Zgodnie z założeniami rozwoju zrównoważonego wsi, którego elementem są też programy rolnośrodowiskowe, rolnik jest nie tylko producentem żywności, ale także podejmuje działania na rzecz środowiska, za które jest odpowiednio wynagradzany.

Początki programów rolnośrodowiskowych sięgają przełomu lat 80. i 90-tych, kiedy to społeczeństwo europejskie coraz dotkliwiej zaczęło odczuwać skutki ogromnej intensyfikacji rolnictwa, niosącej zarówno negatywne efekty dla środowiska, jak i zdrowotne dla konsumentów.

Od tego czasu rola programów rolnośrodowiskowych w wielofunkcyjnym, europejskim modelu rolnictwa wciąż rośnie. Również ostatnie uzgodnienia, dotyczące reformy Wspólnej Polityki Rolnej, odzwierciedlają jego znaczenie.