Pieniądze dla młodych rolników

W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 przewidziano wsparcie dla młodych rolników (Premie dla młodych rolników), które ma na celu ułatwienie młodym osobom samodzielne prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych.

Pomoc ma formę premii w wysokości 100 tys. zł i będzie  wypłacana w dwóch ratach (I rata stanowi 80% kwoty pomocy, II rata stanowi 20% kwoty pomocy). Pierwsza rata wypłacana będzie beneficjentowi, w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia mu decyzji o przyznaniu pomocy, jeżeli wypełni zobowiązania, z zastrzeżeniem których została wydana ww. decyzja. Drugą ratę beneficjent otrzyma po zrealizowaniu biznesplanu.
Jak informuje resort rolnictwa  beneficjentem może zostać osoba, która:
1) nie ukończyła 40 roku życia;
2) posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub zobowiąże się do uzupełnienia wykształcenia w ciągu 3 lat od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy;
3) rozpoczęła urządzanie gospodarstwa, tj. stała się właścicielem lub objęła w posiadanie gospodarstwo rolne (przynajmniej 1 ha użytków rolnych), przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy w ramach „Premii dla młodych rolników”,lecz nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed jego złożeniem. W przypadku gdy urządzanie gospodarstwa:
a) rozpoczyna osoba małoletnia -  okres 12 miesięcy liczy się od dnia uzyskania przez tę osobę pełnoletniości,
b) rozpoczyna się w wyniku dziedziczenia - okres 12 miesięcy liczy się od dnia uzyskania prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku;
4) po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego jako kierujący gospodarstwem tj. do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie prowadziła gospodarstwa rolnego jako kierujący.
W Programie przyjęto, iż kierujący gospodarstwem rolnym prowadzi gospodarstwo osobiście (pracuje w tym gospodarstwie i podejmuje wszelkie decyzje dotyczące gospodarstwa), na własny rachunek i we własnym imieniu, ponosi koszty i czerpie korzyści w związku z jego prowadzeniem.
Jednocześnie, w Programie określono przesłanki świadczące o prowadzeniu gospodarstwa jako kierujący (zgłoszenie zwierząt gospodarskich do rejestru, wystąpienie o płatności bezpośrednie, wystąpienie o pomoc finansową dla rolników oraz prowadzenie działu specjalnego produkcji rolnej).
W związku z powyższym, osoby planujące ubiegać się o przyznanie premii dla młodego rolnika w ramach PROW 2014-2020 (jak również ich małżonkowie), do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, nie mogą:
•    zgłosić zwierząt gospodarskich do rejestru w celu prowadzenia działalności rolniczej,
•    wystąpić o płatności bezpośrednie,
•    wystąpić o pomoc finansową dla rolników w ramach programów UE lub pomocy krajowej,
•    prowadzić działu specjalnego produkcji rolnej,
- bowiem czynności te zostały zakwalifikowane jako czynności wykonywane przez kierującego gospodarstwem.
Dodatkowo należy zaznaczyć, iż premia dla młodych rolników:
- może być przyznana tylko raz, w okresie realizacji PROW 2014-2020, osobie i na gospodarstwo,
- nie może być przyznana osobie, która uzyskała wsparcie w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” PROW 2007-2013, ani na gospodarstwo, na które przyznano i wypłacono ww. premię,
- nie może być przyznana osobie, której przyznano pomoc w ramach „Restrukturyzacji małych gospodarstw” albo „Premii na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” PROW 2014-2020.
 W przypadku małżonków premię może otrzymać tylko jedno z nich, niezależnie od tego, czy urządzają wspólne gospodarstwo, czy odrębne gospodarstwa, pod warunkiem że małżonek młodego rolnika:
- przed dniem złożenia przez małżonka wniosku o przyznanie pomocy nie prowadził gospodarstwa jako kierujący,
- w okresie poprzedzającym 12 miesięcy przed dniem złożenia przez małżonka wniosku o przyznanie pomocy nie rozpoczął urządzania gospodarstwa oraz
- nie otrzymał premii w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” PROW 2007-2013 (ani premii dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020).
Informacje dodatkowe
Zgodnie z zapisami PROW 2014-2020, wnioskodawca wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy, przedkłada biznesplan dotyczący rozwoju gospodarstwa w zakresie działalności rolniczej lub przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie i zobowiązuje się do jego realizacji. W wyniku realizacji biznesplanu powinien nastąpić wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa o co najmniej 10%.   
Gospodarstwo wskazane w biznesplanie:
•    ma powierzchnię użytków rolnych równą co najmniej średniej krajowej, a w przypadku gospodarstw położonych w województwie o średniej niższej niż krajowa – równą co najmniej średniej wojewódzkiej, oraz nie większą niż 300 ha;
•    przynajmniej 70% minimalnej wielkości, o której mowa w punkcie powyżej (część podstawowa gospodarstwa), stanowi przedmiot własności beneficjenta, użytkowania wieczystego lub dzierżawy z zasobu własności rolnej Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
•    ma wielkość ekonomiczną nie mniejszą niż 13 tys. euro i nie większą niż 150 tys. euro.
Nie przewiduje się wsparcia gospodarstw, których głównym kierunkiem produkcji będzie:
•    chów drobiu (nie dotyczy produkcji ekologicznej),
•    prowadzenie plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne,
•    prowadzenie niektórych działów specjalnych produkcji rolnej, w szczególności: hodowli zwierząt laboratoryjnych, hodowli ryb akwariowych, hodowli psów rasowych, hodowli kotów rasowych.
Pomoc jest przyznawana w kolejności wynikającej z sumy uzyskanych punktów, przyznawanych na podstawie określonych kryteriów wyboru.
Beneficjent „Premii dla młodych rolników” zobowiązuje się do:
- prowadzenia gospodarstwa rolnego, jako kierujący, co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty I raty pomocy,
- podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników jako rolnik z mocy ustawy i w pełnym zakresie przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,
- zrealizowania biznesplanu w terminie przewidzianym w biznesplanie, lecz nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,
- rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie nie później niż w dniu rozpoczęcia realizacji biznesplanu i prowadzenia tej ewidencji co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty I raty pomocy,
- spełnienia warunku odnośnie rolnika aktywnego zawodowo w rozumieniu przepisów UE o płatnościach bezpośrednich, w terminie 18 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa rolnego,
- prowadzenia działań, z tytułu których przyznano punkty w ramach systemu wyboru operacji, co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy (przykładowo, jeżeli wnioskodawca zadeklarował działalność w zakresie przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie czy przetwarzanie produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie, działalność ta powinna być prowadzona do końca okresu związania celem).
Obecnie w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi trwają prace związane z przygotowaniem projektu rozporządzenia dla ww. instrumentu wsparcia, określającego szczegółowe warunki i tryb przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy. Projekt ten, na dalszym etapie prac legislacyjnych, będzie dostępny na stronach internetowych: Rządowego Centrum Legislacji i Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Minister Sawicki zapowiada, że nabór wniosków na działania w ramach nowego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 powinien się rozpocząć na przełomie II i III kwartału bieżącego roku.
Opracował: Obi oba