Ponad 220 razy Sejm nowelizował 18 podstawowych ustaw z zakresu prawa pracy i zabezpieczeń społecznych już po publikacji ich ostatnich tekstów jednolitych. Wprowadzono do nich kilkaset różnych zmian.
Do ustaw tych wydano 357 rozporządzeń, a wciąż jeszcze brakuje 49 aktów wykonawczych. Kłopoty z ogarnięciem i usystematyzowaniem częstych zmian w przepisach mają nawet profesjonaliści stosujący je na co dzień.
Przeciętny obywatel nie musi znać szczegółowo wszystkich obowiązujących aktów prawnych, jednak znajomość tych, z którymi stykamy się na co dzień, powinna być powszechna. Niestety, tak nie jest.
Jak bowiem pracownik może skutecznie śledzić zmiany chociażby w kodeksie pracy, który od uchwalenia w 1974 r. nowelizowano 42 razy, a od wydania w 1998 r. tekstu jednolitego – około 20 razy? Liczba dokonanych zmian poszczególnych przepisów kodeksu w wyniku tych nowelizacji idzie w setki.
Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ta ustawa doczekała się z kolei już 24 nowelizacji. Inne przykłady to 31 nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, 10 zmian ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Jeżeli do tego dodamy liczne ,,odsyłacze’’ do innych ustaw, też zresztą często nowelizowanych, i trudny prawniczy język, to prawo dla milionów ubezpieczonych i pracowników staje się prawem dostępnym wyłącznie dla specjalistów.
Fatalny stan świadomości prawnej potwierdza Grzegorz Wiaderek, szef Programu Edukacji Prawnej w Fundacji Batorego. Jego zdaniem, zalew nowych ustaw i zaległości w wydawaniu aktów wykonawczych przekłada się na bezradność zwykłych ludzi próbujących załatwić podstawowe sprawy w sądzie czy urzędzie. Ludzie ci coraz częściej trafiają do Biura Porad Obywatelskich, gdzie mogą otrzymać pomoc.
Jest ona niezbędna, gdyż praktyka dowodzi, iż nieznajomość prawa szkodzi, powodując wszechwładzę urzędników, będących dla szarego obywatela niemal jedynym źródłem informacji o obowiązujących przepisach. W opinii pracowników warszawskiego oddziału Biura Porad Obywatelskich niestabilność przepisów powoduje także, że ludzie wstrzymują się z pewnymi działaniami do czasu zmian przepisów na lepsze, lub odwrotnie, podejmują pewne działania szkodliwe dla państwa (np. zabiegają gremialnie o wcześniejsze emerytury, świadczenia przedemerytalne) w obawie, że zmiana przepisów odbierze im taką możliwość.
.png)
Zaloguj przez Facebook
