Rolnicy coraz częściej zgłaszają do ubezpieczenia w KRUS członków rodzin, którzy utracili prawo do ubezpieczenia zdrowotnego z innych tytułów. W ten sposób starają się uzyskać uprawnienia do tego ubezpieczenia.
Dramatyczny wzrost bezrobocia na wsi pośrednio zwiększa liczby ubezpieczonych
w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W 1999 r. KRUS przybyło prawie 7,5
tys. nowych ubezpieczonych, w 2000 r. – niemal 18 tys., w 2001 r. – ponad 40
tys., a w roku ubiegłym około – 56 tys. Wśród zgłoszonych do ubezpieczenia
rolniczego najwięcej było domowników i współmałżonków rolników, najmniej samych
rolników. Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, KRUS
jest zobowiązany do ewidencjonowania i poboru składek na ubezpieczenie zdrowotne
za rolników i członków ich rodzin.
Obecnie tym ubezpieczeniem jest
objęte ponad 4,5 mln osób, za które składki do NFZ opłacane są z budżetu
państwa. W tej liczbie rolnicy czynni zawodowo i członkowie ich rodzin stanowią
tylko jedną trzecią. Dodatkowo KRUS płaci składki za blisko 1,8 mln emerytów i
rencistów oraz za ponad 1,2 mln osób niepodlegających ubezpieczeniu w KRUS
(czyli rolników prowadzących działalność w gospodarstwach poniżej 1 ha
przeliczeniowego). W 2003 r. składki na ubezpieczenie zdrowotne będą kosztować
budżet 1,5 mld zł.
Gwałtowny wzrost kosztów ponoszonych na
ubezpieczenie zdrowotne jest spowodowany faktem, że KRUS jest zobowiązany do
obejmowania tym ubezpieczeniem nie tylko osoby podlegające mu na podstawie
ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, ale także
prowadzących gospodarstwo najmniejsze, poniżej 1 ha
przeliczeniowego.