Rada Ministrów na posiedzeniu 20 maja br. wydała rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu udzielania dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze.
Głównym celem rozporządzenia jest stworzenie, korzystniejszych niż obecne, warunków zaciągania kredytów na skup i przechowywanie produktów rolnych, charakteryzujących się sezonowością zbiorów. Par. 2, ust. 3 pkt 2 rozporządzenia nakłada na kredytobiorców, zaciągających kredyty na skup buraków cukrowych i przechowywanie wytworzonego z nich cukru, obowiązek posiadania magazynów atestowanych przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Zasady dokonywania interwencyjnego skupu cukru białego przewidują bowiem możliwość jego przechowywania do czasu rozdysponowania z magazynów. Konieczne jest więc przeprowadzanie kontroli magazynów producentów cukru, potwierdzonej stosownym atestem.
Warunkiem korzystania z kredytów preferencyjnych na skup produktów rolnych, byłaby zapłata kwot należnych dostawcom w terminie nie dłuższym niż 14 dni. Dopłata do oprocentowania kredytów z budżetu państwa powinna bowiem spełnić dwa zadania: stwarzać zachęty dla zakładów przetwórstwa spożywczego i przechowalnictwa do zagospodarowania płodów rolnych w czasie ich zbiorów oraz zagwarantować rolnikom zapłatę za dostarczone płody rolne w możliwie najkrótszym czasie.
Przepis ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych pozwala na ustalenie dla kredytobiorcy, na skup i przechowywanie niektórych produktów rolnych oprocentowania w wysokości nie wyższej niż 0,7 proc. stopy redyskontowej weksli, przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski. Jednocześnie oprocentowanie nie może być mniejsze niż 4,5 proc. w stosunku rocznym. Natomiast rozporządzenie wydane na jej podstawie przewidywało, że przy 0,7 stopy redyskontowej oprocentowanie w stosunku rocznym nie może być niższe niż 7 proc. A zatem oprocentowanie to jest wyższe od stopy redyskontowej weksli, wynoszącej 6,25 proc.
Oznacza to, że kredyty na wspomniane cele utraciły zakładaną preferencyjność i koszt kredytu dla większości podmiotów skupujących sezonowo produkty (np. zboża, ziemniaki, buraki cukrowe, owoce) jest za wysoki. Z powodu braku własnych środków i drogiego kredytu, a zatem i rosnących kosztów przechowywania produktów rolnych, wielu przedsiębiorców zamierza ograniczyć swoją działalność w bieżącym roku. Zagraża to sprawnemu skupowi tych produktów, zwłaszcza zbóż.
Z tych względów proponuje się ustalenie oprocentowania dla określonych kredytobiorców w wysokości 0,7 stopy redyskontowej i nie mniejszego niż 4,5 proc. w stosunku rocznym, jak przewiduje ustawa. Wejście w życie tych zmian nie spowoduje dodatkowych kosztów dla budżetu państwa, gdyż zostały one przewidziane w ustawie budżetowej na 2003 rok na dopłaty do oprocentowania kredytów na cele rolnicze.