Wiele ścieżek, dwa kierunki
Sektor produkcji żywności to jeden z najważniejszych segmentów polskiej gospodarki oraz jeden z liderów rozwoju. Jednak za dynamiczną ekspansję firmy płaciły obniżaniem marż. Nasza pozycja na światowych rynkach jest dosyć silna. Czas więc powalczyć nie tylko o wolumeny, ale też o marże – piszą autorzy raportu „Czas na marże. Jak polscy producenci żywności mogą przejść od ekspansji wolumenowej do zwiększania efektywności” przygotowanego dla Santander Bank Polska przez SpotData.
Pandemia koronawirusa była dla producentów żywności dużym wstrząsem, nawet jeżeli branża ta nie była na pierwszym froncie uderzenia kryzysu. Eksport polskiej żywności w niektórych segmentach rynku, jak mięso, spadł gwałtownie, ale rynek jako całość́ nie zanotował dużych spadków. W kwietniu eksport żywności był zaledwie o 3,5 proc. niższy rok do roku, a w maju był już̇ na plusie. Istnieje szansa, że cały rok zakończy się̨ wynikiem podobnym do 2019 roku, co jeszcze w kwietniu wydawało się̨ mało prawdopodobne.
Polska w światowej ekstraklasie
Mimo trwającej recesji czas już myśleć, co będzie działo się po niej. Najważniejsze trendy gospodarcze z minionych lat powinny zostać utrzymane. A to oznacza, że perspektywy dla ekspansji polskich producentów żywności na świecie są bardzo pozytywne.
Polska może w ciągu dekady wejść́ do pierwszej dziesiątki największych eksporterów żywności na świecie. Obecnie zajmuje 17. miejsce, ale dystans dzielący ją do miejsca 10. zmniejsza się w tempie ok. 3 pkt proc. rocznie. Jeszcze w momencie wejścia Polski do UE eksport żywności stanowił 22 proc. kraju z 10. Miejsca (Belgii), obecnie jest to 68 proc.
- Jest to tym bardziej prawdopodobne, że nasz kraj posiada w tej dziedzinie istotne przewagi konkurencyjne – dobre warunki, solidne firmy, utarte szlaki handlowe, wciąż̇ atrakcyjne koszty pracy. W wielu branżach Polska już̇ jest w pierwszej dziesiątce światowych eksporterów – tak jest w produkcji mięsa i przetworów mięsnych, mleka i nabiału, czy produktów mącznych – komentuje Renata Dutkiewicz, dyrektor ds. sektora spożywczego i FMCG Santander Bank Polska.
Awans w światowym systemie handlu żywnością̨ będzie wymagał zmian wśród polskich firm
Wyzwaniem dla Polski jest sprzedawanie towarów do krajów poza UE. Dotyczy to szczególnie żywności przetworzonej, w przypadku której handel na dalekie odległości jest generalnie większy niż w przypadku żywności nieprzetworzonej. W tej kategorii przeciętna odległość́ pokonywana przez eksportowane z Polski towary żywnościowe jest znacznie mniejsza niż̇ w przypadku Francji, Włoch, Niemiec czy Holandii.
Firmy będą musiały pokonać wiele barier, by awansować w łańcuchach dostaw. Bariery te można podzielić na dwie grupy – biznesowe i regulacyjne.
- Jako oddzielne wyzwanie, któremu w naszym raporcie poświęcamy najwięcej miejsca, traktujemy zdolność́ awansu na drabinie produkcji, czyli zwiększania marż na sprzedawanych towarach. Do tego istnieją̨ dwie ścieżki, niekoniecznie się̨ wykluczające, choć́ inne – jest to albo ścieżka zwiększania stopnia przetworzenia produkowanych towarów, albo ścieżka zwiększania efektów skali poprzez automatyzację i efektywność́ – komentuje Ignacy Morawski, dyrektor SpotData.
Zostały one określone w raporcie, jako ścieżka francuska oraz ścieżka niderlandzka.
W minionej dekadzie polskie firmy doświadczyły silnej presji na marże
- Polskie firmy produkujące żywność rozwijają̨ się̨ bardzo szybko, ale za rozwój płacą
cenę̨ w postaci obniżających się̨ marż. Niskie marże mogą̨ utrudniać́
dalszy rozwój, jeżeli czynią̨ firmę̨ zbyt wrażliwą na wahania kosztów lub uzależnioną
od jednego odbiorcy – podkreśla Grzegorz Rykaczewski, analityk sektora rolno-spożywczego Santander Bank Polska
Od początku dekady wartość́ dodana generowana na każde euro sprzedaży obniżyła się̨ w Polsce o 1,2 proc. W tym samym czasie analogiczny wskaźnik dla Francji podniósł się̨ o 3,2 proc., dla Niemiec o 1,5 proc., dla Czech o 2,2 proc., dla Węgier o 1,6 proc. Spadek w Polsce jest zatem zjawiskiem wyróżniającym się̨ negatywnie na tle innych krajów europejskich.
Tabela 1. Czynniki zwiększające długookresową presję na marżę w sektorze produkcji żywności
Duzi producenci z krajów rozwiniętych coraz większą część produkcji zlecają na zewnątrz, często w innych krajach. To daje szanse na rozwój dostawcom, ale też wywiera presję na ich marże.
|
Sektor handlowy przechodzi szybką transformację i konsolidację. Większa liczba dużych podmiotów w sektorze sprawia, że dostawy produktów są na gorszej pozycji negocjacyjnej.
|
Firmy handlowe coraz większą część sprzedaży realizują pod własnymi markami, dla których firmy produkcyjne są tylko podwykonawcami. To obniża marże producentów.
|
To czynnik mniej widoczny w Polsce a coraz częściej obserwowany w krajach rozwiniętych. Preferencje konsumentów szybko się zmieniają, częściej odwracają się oni od znanych, tradycyjnych marek. |
Wyniki raportu „Czas na marże” ale też kwestie dot. nowych szans i zagrożeń związanych z pandemią oraz inne wyzwania branży zostaną omówionych podczas bezpłatnego webinaru. Wydarzenie odbędzie się 23 września o godz. 14:00. Na wydarzenie można zapisać się na stronie: LINK lub skopiować link do rejestracji https://register.gotowebinar.com/register/4175050569386303758. Wśród zaproszonych prelegentów znajdą się Maciej Kędzierski – CEO Hoogwegt Poland Sp. z o.o., Marcin Świąć – Prezes Zarządu SuperDrob S.A. oraz Ignacy Morawski – Dyrektor SpotData. Moderatorem dyskusji będzie Renata Dutkiewicz Santander Bank Polska.
***
Grupa Santander Bank Polska S.A. jest jedną z największych grup finansowych i największym bankiem z kapitałem prywatnym w Polsce. Oferuje nowoczesne rozwiązania finansowe dla osób indywidualnych, mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz polskich i międzynarodowych korporacji. Bank ma jedną z największych sieci oddziałów i placówek partnerskich, jak również świadczy usługi poprzez elektroniczne kanały dostępu, w tym bankowość mobilną. Jest jednym z liderów rynku w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii w usługach bankowych, konsekwentnie budując swoją markę zgodnie ze strategicznym celem osiągnięcia pozycji najlepszego banku dla klienta. Priorytetem Santander Bank Polska jest satysfakcja i lojalność klientów, dlatego Bank regularnie wprowadza do oferty innowacyjne funkcjonalności, które pomagają dbać o finanse osobiste oraz efektywnie zarządzać finansami firmowymi.
Od 2011 r. Bank należy do międzynarodowej Grupy Santander. Spółki z Grupy Santander Bank Polska oferują m.in. fundusze inwestycyjne, usługi maklerskie, ubezpieczenia, leasing oraz faktoring.
Grupa Santander to wiodąca uniwersalna grupa bankowa z siedzibą w Hiszpanii, założona w 1857 r. Jest obecna na 10 kluczowych rynkach w Europie oraz obu Amerykach i jest jednym z największych banków na świecie pod względem kapitalizacji rynkowej. Jej misją jest pomaganie klientom w codziennych sukcesach w duchu wartości „Przyjazny, Rzetelny, Dla Ciebie”. Grupa Santander dąży do tego, aby stawać się instytucją coraz bardziej odpowiedzialną społecznie. W tym celu zobowiązała się m.in. przeznaczyć w latach 2019–2025 ponad 120 mld EUR na finansowanie inwestycji i rozwiązań proekologicznych, a także o udzieleniu w tym samym czasie pomocy ponad 10 mln osób poprzez programy mikrofinansowania czy edukacji finansowej. Według stanu na koniec pierwszego kwartału 2020 r. Grupa posiadała 146 mln klientów (w tym 21,3 mln klientów lojalnych oraz 38,3 mln klientów cyfrowych), 11 900 oddziałów i 195 000 pracowników. Zysk Grupy Santander za pierwszy kwartał 2020 roku wyniósł 1,977 mld EUR i był o 1% wyższy w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym.
SpotData jest ośrodkiem analitycznym działającym na styku mediów, wizualizacji danych i analiz ekonomicznych. Dostarcza ekspercką wiedzę dotyczącą tematów i obszarów kluczowych dla biznesu oraz polskiej gospodarki. SpotData
Biuro Prasowe Santander Bank Polska