Użytkowanie wieczyste w prawo własności

Ujednolicony tekst ustawy

Ujednoliciliśmy tekst ustawy z 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności na podstawie następujących Dzienników Ustaw:

- z 1997 r. nr 123, poz. 781,

- z 1998 r. nr 106, poz. 668; nr 156, poz. 1021.

W tych dwóch ostatnich są opublikowane nowelizacje z 24 lipca 1998 r. oraz z 3 grudnia 1998 r. Ta pierwsza, związana z reformą terytorialną państwa, wchodzi w życie 1 stycznia 1999 r.; ta druga - 5 stycznia 1999 r. W naszym ujednoliconym tekście wszystkie nowe przepisy są zaznaczone tłustym drukiem.

Uwaga: do spraw wszczętych, lecz nie zakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie nowelizacji z 3 grudnia (czyli przed 5 stycznia), stosuje się jej przepisy.

Art. 1. 1. Ustawa określa zasady przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności osób fizycznych będących dotychczasowymi użytkownikami wieczystymi.

2. Przepisy ustawy stosuje się do osób fizycznych, które nabyły prawo użytkowania wieczystego przed 31 października 1998 r., a także do osób fizycznych będących ich następcami prawnymi, i złożą wniosek, o którym mowa w art. 2, do 31 grudnia 2000 r.

2a. Przepis ust. 2 stosuje się również do osób fizycznych, z którymi została zawarta w formie aktu notarialnego umowa o ustanowieniu prawa użytkowania wieczystego przed 31 października 1998 r. Wydanie decyzji, o której mowa w art. 2 ust. 2, następuje po dokonaniu wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej.

3. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do osób fizycznych, którym przysługuje prawo zabudowy nieruchomości ustanowione przed dniem wejścia w życie dekretu z 26 października 1945 r. o prawie zabudowy (Dz. U. nr 50, poz. 280) i złożą wniosek, o którym mowa w art. 2, do 31 grudnia 2000 r.

4. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do osób fizycznych, które nabyły gospodarstwo rolne na podstawie aktu nadania, albo do ich następców, będących posiadaczami tych gospodarstw, i złożą wniosek, o którym mowa w art. 2, do 31 grudnia 2000 r.

5. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do osób fizycznych będących właścicielami lokali, którym przysługuje udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jako w prawie związanym z własnością wyodrębnionego lokalu, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

1) wniosek, o którym mowa w art. 2, złożą wszyscy współużytkownicy wieczyści do 31 grudnia 2000 r.; w razie braku zgody stosuje się odpowiednio art. 199 kodeksu cywilnego,

2) w wyniku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności współużytkownicy wieczyści staną się wyłącznymi współwłaścicielami całej nieruchomości gruntowej.

Art. 2. 1. Użytkownik wieczysty składa wniosek o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności do:

1) starosty albo prezydenta miasta na prawach powiatu, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, jeżeli użytkowanie wieczyste jest ustanowione na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa,

2) przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli użytkowanie wieczyste jest ustanowione na nieruchomości stanowiącej własność jednostki samorządu terytorialnego.

2. Decyzję w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności wydaje organ, o którym mowa w ust. 1. Decyzja ta stanowi podstawę wpisu w księdze wieczystej.

3. Decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nie narusza praw osób trzecich.

4. Minister sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności oraz dokumenty potwierdzające prawo użytkowania wieczystego, jakie należy przedstawić wraz z tym wnioskiem.

Art. 3. Organ, o którym mowa w art. 2 ust. 1, odmawia wydania decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, jeżeli toczy się postępowanie administracyjne dotyczące prawidłowości nabycia nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego.

Art. 4. Osoba, która nabyła własność nieruchomości na podstawie art. 2, zobowiązana jest do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, z zastrzeżeniem art. 6.

Art. 5. 1. Opłata, o której mowa w art. 4, składa się z rat rocznych płatnych przez:

1) 15 lat - jeżeli użytkowanie wieczyste trwało 5 lat i krócej,

2) 10 lat - jeżeli użytkowanie wieczyste trwało dłużej niż 5 lat i krócej niż 20 lat,

3) 5 lat - jeżeli użytkowanie wieczyste trwało 20 lat i dłużej.

1a. Do okresów, o których mowa w ust. 1, wlicza się okres korzystania z prawa użytkowania wieczystego przez wnioskodawcę oraz jego poprzedników prawnych.

2. Wysokość raty rocznej, o której mowa w ust. 1, równa jest wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za 1997 r., waloryzowanej corocznie w oparciu o średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za rok poprzedni.

2a. W stosunku do osób, które nabyły prawo użytkowania wieczystego po 31 grudnia 1997 r., wysokość raty rocznej, o której mowa w ust. 1, równa jest wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za 1998 r., waloryzowanej corocznie w oparciu o średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za rok poprzedni.

3. Okresy trwania użytkowania wieczystego, o których mowa w ust. 1, liczy się do dnia wydania decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

4. Wysokość pierwszej raty rocznej, o której mowa w ust. 1, oraz wysokość całej należności związanej z opłatą za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, w stosunku do nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa określa, w drodze decyzji, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a w stosunku do nieruchomości stanowiącej własność jednostki samorządu terytorialnego - przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

4a. Raty roczne opłaty wnoszone są w terminie do 31 marca każdego roku, z wyjątkiem pierwszej raty opłaty, którą należy uiścić w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja, o której mowa w art. 2 ust. 2, stała się ostateczna.

5. Osoba, która nabyła własność nieruchomości na podstawie art. 2, może uiścić opłatę, o której mowa w art. 4, jednorazowo lub w ratach stanowiących wielokrotność raty rocznej, o której mowa w ust. 1.

Art. 5a. Opłatę za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności dla osób, które wniosły jednorazową opłatę za część użytkowania wieczystego, na podstawie odrębnych przepisów, ustala się w sposób następujący:

1) część wniesionej przez tę osobę opłaty odpowiadającą nie wykorzystanemu okresowi użytkowania wieczystego przypadającemu po 31 grudnia 1997 r. zalicza się na poczet opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, przyjmując, iż każdy opłacony rok odpowiada racie opłaty rocznej,

2) w przypadku wystąpienie niedopłaty ratę roczną opłaty ustala się w wysokości odpowiadającej opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, na dzień wydania decyzji w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, ustalonej na podstawie przepisów ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. nr 115, poz. 741 i z 1998 r. nr 106, poz. 668),

3) w przypadku wystąpienia nadpłaty różnica nie podlega zwrotowi.

Art. 6. 1. Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności następuje nieodpłatnie na rzecz użytkowników wieczystych oraz ich następców prawnych:

1) którym nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste w związku z utratą mienia wskutek wojny 1939-1945 i którzy pozostawili majątek na terytorium nie znajdującym się na obecnym obszarze państwa polskiego,

2) którzy na mocy umów międzynarodowych zawartych przez państwo polskie mieli otrzymać ekwiwalent za mienie pozostawione za granicą, a wartość tego mienia jest wyższa od opłaty, o której mowa w art. 4,

3) którym oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste w związku z wywłaszczeniem dokonanym po 1949 r., a przed 1 sierpnia 1985 r.,

4) którym oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste nieodpłatnie,

5) którzy wnieśli jednorazową opłatę za cały okres użytkowania wieczystego,

6) którzy wnieśli czynsz symboliczny lub opłatę symboliczną, o której mowa w art. 7 dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. nr 50, poz. 279).

1a. Przekształcenie w prawo własności następuje nieodpłatnie również w wypadkach, o których mowa w art. 1 ust. 4.

2. Uprawnienie do nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w odniesieniu do nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa stwierdza, w drodze decyzji, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a w odniesieniu do nieruchomości stanowiącej własność jednostki samorządu terytorialnego - przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

Art. 6a. Od decyzji wydawanych przez starostę albo prezydenta miasta na prawach powiatu, wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, przysługuje stronie odwołanie do wojewody

Art. 7. 1. W celu zabezpieczenia należności związanych z opłatą za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności Skarbowi Państwa albo jednostce samorządu terytorialnego przysługuje hipoteka przymusowa na nieruchomości objętej przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Podstawą wpisu tej hipoteki jest ostateczna decyzja, o której mowa w art. 5 ust. 4.

2. W celu zabezpieczenia należności związanych z opłatami za przekształcenie poszczególnych udziałów w prawie wieczystego użytkowania we współwłasność Skarbowi Państwa albo gminie przysługują hipoteki przymusowe obciążające nieruchomości lokalowe tych osób, na rzecz których nastąpiło przekształcenie, o którym mowa w art. 1 ust. 5.

Art. 8. (Stanowił, że ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 1998 r.)