SZCZEGÓŁOWY OPIS PAKIETÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH
Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone
Wariant 1.1. ZrównowaSony system gospodarowania
Opis: Gospodarowanie w rolnictwie zrównowaSonym polega na racjonalnym wykorzystywaniu zasobów przyrody, które umoSliwia ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko. Przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin gwarantuje ograniczenie rozwoju populacji agrofagów, redukcję zachwaszczenia oraz ograniczenie strat azotu. Gospodarowanie w oparciu o plan nawozowy stanowi podstawę planowania środowiskowego w prawidłowej gospodarce rolnej.
Cel: Promowanie zrównowaSonego systemu gospodarowania
Wymogi wariantu 1.1.:
- Wariantem objęte jest całe gospodarstwo rolne;
- Zaplanowanie i przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin w płodozmianie. Jako minimum obowiązują 3 grupy roślin w zmianowaniu spośród następujących: zboSa, motylkowate, okopowe, oleiste (przemysłowe), trawy na gruntach ornych (takSe ich mieszanki z motylkowatymi), pozostałe;
- Opracowanie planu nawozowego opartego na bilansie azotu oraz aktualnej chemicznej analizie gleby, z określeniem zawartości P, K, Mg oraz potrzeb wapnowania;
- Niestosowanie osadów ściekowych;
- Maksymalna dawka azotu (pochodzącego z nawozów naturalnych, kompostów i nawozów mineralnych) na gruntach ornych nie powinna przekraczać 150 kg N/ha, a na trwałych uSytkach zielonych 120 kg N/ha;
- Obsada zwierząt nie powinna przekraczać 2 DJP/ha uSytków rolnych;
- Zachowanie na terenie gospodarstwa istniejących trwałych uSytków zielonych.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej: 450 PLN/ha
2
Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne
Wariant 2.1. Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności);
Wariant 2.2 Uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności);
Wariant 2.3. Trwałe uSytki zielone (z certyfikatem zgodności);
Wariant 2.4. Trwałe uSytki zielone (bez certyfikatu zgodności);
Wariant 2.5. Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności);
Wariant 2.6. Uprawy warzywne (bez certyfikatu zgodności);
Wariant 2.7. Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności);
Wariant 2.8. Uprawy zielarskie (bez certyfikatu zgodności);
Wariant 2.9. Uprawy sadownicze + jagodowe 1 (z certyfikatem zgodności);
Wariant 2.10. Uprawy sadownicze + jagodowe (bez certyfikatu zgodności);
Wariant 2.11. Uprawy sadownicze + jagodowe pozostałe 2 (z certyfikatem zgodności);
Wariant 2.12. Uprawy sadownicze + jagodowe pozostałe (bez certyfikatu zgodności).
Opis: Pakiet obejmuje gospodarstwa przestawiające się na produkcję metodami ekologicznymi i gospodarstwa ekologiczne posiadające waSny certyfikat wydany przez upowaSnioną jednostkę certyfikującą, zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym.
Cel: Promowanie zrównowaSonego systemu gospodarowania
Wymogi pakietu:
- Prowadzenie produkcji rolnej, zgodnie z regułami określonymi w ustawie o rolnictwie ekologicznym i Rozporządzeniach Rady (WE) Nr 2092/92 i 1804/99;
- W przypadku realizacji wariantu 2.3. i 2.4. - obowiązek przeznaczenia plonu na produkcję Sywności ekologicznej (bezpośrednie skarmianie lub produkcję pasz);
- Zachowanie na terenie gospodarstwa powierzchni trwałych uSytków zielonych.
Wysokości płatności rolnośrodowiskowych:
Uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności) – 800 PLN/ha
Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności) – 750 PLN/ha;
Trwałe uSytki zielone (bez certyfikatu zgodności) - 330 PLN/ha;
1 Lista roślin zaliczonych do tej grupy upraw określona w rozporządzeniu MRiRW
2 Rośliny pozostałe niewymienione w rozporządzeniu MRiRW. Plantacja corocznie poddawana zabiegom
uprawowym i pielęgnacyjnym, uzyskiwany plon przeznaczony na bezpośrednie spoSycie, do przetwórstwa lub
na paszę.
3
Trwałe uSytki zielone (z certyfikatem zgodności) - 260 PLN/ha;
Uprawy warzywne (bez certyfikatu zgodności) - 1540 PLN/ha;
Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności) - 1300 PLN/ha;
Uprawy zielarskie (bez certyfikatu zgodności) – 800 PLN/ha;
Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności) - 720 PLN/ha;
Uprawy sadownicze + jagodowe (bez certyfikatu zgodności) - 1800 PLN/ha;
Uprawy sadownicze + jagodowe (z certyfikatem zgodności) - 1540 PLN/ha;
Uprawy sadownicze + jagodowe pozostałe (bez certyfikatu zgodności) – 800 PLN/ha;
Uprawy sadownicze + jagodowe pozostałe (z certyfikatem zgodności) - 650 PLN/ha.
W ramach pakietu rolnik otrzymuje płatność zwiększoną o maksymalnie 20% na pokrycie kosztów transakcyjnych związanych z przystąpieniem do jego realizacji (rekompensata kosztu uczestnictwa w systemie kontroli w rolnictwie ekologicznym), nie wySszą niS ustalone maksymalne kwoty na gospodarstwo. Maksymalne kwoty kosztów transakcyjnych w zaleSności od wielkości gospodarstwa.
Lp. Powierzchnia gospodarstwa
Kwota kosztów
transakcyjnych w zł na
gospodarstwo
1 2 3
1 do 5 ha uSytków rolnych 600
2 powySej 5 ha do 10 ha uSytków rolnych 750
3 powySej 10 ha do 20 ha uSytków rolnych 800
4 powySej 20 ha do 50 ha uSytków rolnych 900
5 powySej 50 ha do 100 ha uSytków rolnych 1000
6 powySej 100 ha uSytków rolnych 1100
Pakiet 3. Ekstensywne trwałe uSytki zielone
Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach
Wariant 3.2. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków
Opis: Pakiet polega na ograniczeniu nawoSenia i ilości pokosów lub intensywności wypasu. Spełnienie wymogów pakietu prowadzi do poprawy warunków bytowania typowych przedstawicieli fauny i flory związanych z ekstensywnymi uSytkami zielonymi, a takSe podtrzymania istnienia łąkowo-pastwiskowych krajobrazów wiejskich.
Cel: przywracanie walorów lub utrzymanie stanu cennych siedlisk uSytkowanych rolniczo
Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach
Definicja: Wariant moSe być wdraSany na gruntach uSytkowanych jako trwałe łąki lub pastwiska. Obszar objęty wariantem moSe być uSytkowany jako łąka, pastwisko lub objęty uSytkowaniem kośno-pastwiskowym. MoSliwa jest zmiana uSytkowania w trakcie trwania zobowiązania rolnośrodowiskowego na jeden z wymienionych sposobów.
Wymogi wariantu 3.1.
Koszenie:
- pierwszy pokos w terminie od dnia 1 czerwca, nie więcej niS dwa pokosy;
- wysokość koszenia 5 – 15 cm;
- technika koszenia: zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do środka działki;
- w przypadku uSytkowania kośnego lub kośno-pastwiskowego wykonanie pokosu najpóźniej do dnia 30 września;
- obowiązek zostawienia 5-10% działki rolnej nieskoszonej, przy czym powinien to być inny fragment co roku;
- w przypadku uSytkowania pastwiskowego dopuszczalne wykaszanie niedojadów wyłącznie w okresie sierpień – wrzesień;
- obowiązek usunięcia lub złoSenia w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie.
Wypas:
- maksymalna obsada zwierząt wynosi 1 DJP/ha;
- w przypadku uSytkowania kośno-pastwiskowego maksymalna obsada pastwiska wynosi 0,3 DJP/ha;
- w przypadku uSytkowania pastwiskowego minimalna obsada pastwiska wynosi 0,5 DJP/ha, a maksymalna 1,0 DJP/ha;
- maksymalne obciąSenie do 10 DJP/ha;
- sezon pastwiskowy: od 1 maja do 15 października na obszarach poniSej 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powySej 300m n.p.m.;
- dopuszczalne jest wypasanie przez cały rok koników polskich i koni huculskich;
- termin rozpoczęcia wypasu na terenach zalewowych nie wcześniej niS w dwa tygodnie po ustąpieniu wód.
NawoSenie i ochrona roślin:
- zakaz stosowania środków ochrony roślin z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciąSliwych chwastów z zastosowaniem
odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z doradcą rolnośrodowiskowym;
- zakaz stosowania ścieków i osadów ściekowych;
- dopuszcza się wapnowanie i ograniczone nawoSenie azotem (do 60 kg/ha/rok), z wyłączeniem obszarów nawoSonych przez namuły rzeczne.
Melioracje:
- zakaz budowania nowych systemów melioracyjnych (za wyjątkiem urządzeń mających na celu podwySszenie poziomu wód) i rozbudowy istniejących systemów melioracyjnych będących w zasięgu kompetencyjnym beneficjenta; nie dotyczy bieSącej konserwacji;
Inne zabiegi
- zakaz przeorywania;
- zakaz wałowania;
- zakaz stosowania podsiewu;
- zakaz włókowania w okresie od 1 kwietnia do 1 września.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 500 PLN/ha
Wariant 3.2. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków
Definicja: Wariant moSe być wdraSany na gruntach uSytkowanych jako trwałe łąki lub pastwiska. Wymogi zawarte w ramach wariantu mają na celu dostosowanie uSytkowania do wymogów ochrony ptaków gniazdujących na łąkach i pastwiskach, w tym wymienionych w Załączniku 1 Dyrektywy Ptasiej oraz innych gatunków rzadkich lub zmniejszających liczebność. Warunkiem zaklasyfikowania obszaru do Wariantu 3.2 jest wykonanie dokumentacji ornitologicznej, która będzie podstawą do realizacji zadań na danym siedlisku.
Koszty transakcyjne
Kosztem transakcyjnym związanym z przystąpieniem do realizacji tego wariantu jest sporządzenie dokumentacji ornitologicznej. Koszty transakcyjne będą wypłacane jednorazowo, z wypłatą pierwszej płatności rolnośrodowiskowej za dany wariant. Koszty sporządzenia dokumentacji ornitologicznej są uzaleSnione od wyjściowej powierzchni siedliska, na której będzie realizowany program rolnośrodowiskowy i przedstawiają się następująco.
Maksymalne kwoty kosztów transakcyjnych w zaleSności od wyjściowej wielkości siedliska
Lp. Powierzchnia siedliska Koszty sporządzenia dokumentacji
ornitologicznej (PLN)
1. do 1 ha 500
2. od 1,01 ha do 5 ha 1000
3. od 5,01 ha do 20 ha 2000
4. od 20,01 ha do 50 ha 3000
5. PowySej 50 ha 4000
Wymogi wariantu 3.2.:
Koszenie:
- opóźnienie pierwszego pokosu do dnia 15 sierpnia;
- wysokość koszenia 5 – 15 cm;
- technika koszenia: zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do środka działki;
- w przypadku uSytkowania kośnego lub kośno-pastwiskowego wykonanie pokosu najpóźniej do dnia 30 września;
- obowiązek zostawienia 5-10% działki rolnej nieskoszonej, przy czym powinien to być inny fragment co roku;
- w przypadku uSytkowania pastwiskowego dopuszczalne wykaszanie niedojadów wyłącznie w okresie sierpień – wrzesień;
- obowiązek usunięcia lub złoSenia w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie.
Wypas:
- w przypadku uSytkowania kośno-pastwiskowego maksymalna obsada zwierząt wynosi 0,2 DJP/ha;
- w przypadku uSytkowania pastwiskowego w okresie do dnia 20 lipca maksymalna obsada zwierząt wynosi 0,5 DJP/ha, a po 20 lipca obsada powinna być utrzymana w zakresie od 0,5 do 1 DJP/ha;
- maksymalne obciąSenie do 10 DJP/ha;
- sezon pastwiskowy: od 1 maja do 15 października na obszarach poniSej 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powySej 300m n.p.m.;
- dopuszczalne jest wypasanie przez cały rok koników polskich i koni huculskich;
- termin rozpoczęcia wypasu na terenach zalewowych nie wcześniej niS w dwa tygodnie po ustąpieniu wód.
NawoSenie i ochrona roślin:
- zakaz stosowania środków ochrony roślin z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciąSliwych chwastów z zastosowaniem
odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z doradcą rolnośrodowiskowym;
- zakaz stosowania ścieków i osadów ściekowych;
- dopuszcza się wapnowanie i ograniczone nawoSenie azotem (do 60 kg/ha/rok), z wyłączeniem obszarów nawoSonych przez namuły rzeczne.
Melioracje:
- zakaz budowania nowych systemów melioracyjnych (za wyjątkiem urządzeń mających na celu podwySszenie poziomu wód) i rozbudowy istniejącyc systemów melioracyjnych będących w zasięgu kompetencyjnym beneficjenta; nie dotyczy bieSącej konserwacji;
Inne zabiegi:
- zakaz przeorywania;
- zakaz wałowania;
- zakaz stosowania podsiewu;
- zakaz włókowania w okresie od 1 kwietnia do 1 września;
- zakaz stosowania jakichkolwiek zabiegów agrotechnicznych i pielęgnacyjnych w terminie od dnia 1 kwietnia do terminu pierwszego pokosu.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 1600 PLN/ha
Pakiet 4. Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych
Wariant 4.1. – Mechowiska;
Wariant 4.2. – Szuwary wielkoturzycowe;
Wariant 4.3. – Łąki trzęślicowe i selernicowe;
Wariant 4.4. – Murawy ciepłolubne;
Wariant 4.5. – Półnaturalne łąki wilgotne;
Wariant 4.6. – Półnaturalne łąki siedlisk świeSych;
Wariant 4.7. – Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe;
Wariant 4.8. – Słonorośla.
Opis: Pakiet zawiera siedliska według klasyfikacji Natura 2000 oraz inne cenne przyrodniczo siedliska występujące na obszarach rolniczych. Nazewnictwo jest zgodne z rozporządzeniem z dnia 16 maja 2005 (Dz.U. z 2005 nr 94, poz. 795) odnoszącym się do załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
Warunkiem przystąpienia do realizacji tego pakietu jest wykonanie dokumentacji siedliska, która, wraz z planem działalności rolnośrodowiskowej, będzie podstawą do realizacji zadań na danym siedlisku.
Cel: przywracanie walorów lub utrzymanie stanu cennych siedlisk uSytkowanych rolniczo
Wymogi dla wszystkich wariantów w ramach pakietu 4
Na obszarze objętym pakietem „Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych” zakazuje się:
- przeorywania;
- wałowania;
- stosowania ścieków i osadów ściekowych;
- stosowania podsiewu;
- stosowania pestycydów;
- budowania nowych systemów melioracyjnych (za wyjątkiem urządzeń mających na celu podwySszenie poziomu wód) i rozbudowy istniejących systemów melioracyjnych będących w zasięgu kompetencyjnym beneficjenta; nie dotyczy bieSącej konserwacji;
- włókowania w okresie od 1 kwietnia do 1 września;
- stosowania jakichkolwiek zabiegów agrotechnicznych i pielęgnacyjnych w terminie od dnia 1 kwietnia do terminu pierwszego pokosu.
Koszty transakcyjne
Kosztem transakcyjnym związanym z przystąpieniem do realizacji tego pakietu jest sporządzenie dokumentacji siedliska. Koszty transakcyjne będą wypłacanejednorazowo, z wypłatą pierwszej płatności rolnośrodowiskowej za dany wariant.
Koszty sporządzenia dokumentacji siedliska są uzaleSnione od wyjściowej powierzchni siedliska, na której będzie realizowany program rolnośrodowiskowy i przedstawiają się następująco.
Maksymalne kwoty kosztów transakcyjnych w zaleSności od wyjściowej wielkości
siedliska
Lp. Powierzchnia siedliska Koszty sporządzenia dokumentacji
siedliska (PLN)
1. do 1 ha 500
2. od 1,01 ha do 5 ha 1000
3. od 5,01 ha do 20 ha 2000
4. od 20,01 ha do 50 ha 3000
5. PowySej 50 ha 4000
Wariant 4.1. – Mechowiska
Wariant 4.1. obejmuje następujące siedliska określane według klasyfikacji Natura
2000 jako:
- torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140) (oprócz zbiorowisk ze związku Rhynchosporion);
- górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230);
- torfowiska nakredowe (7210) naleSące do Caricion davallianae – siedlisko priorytetowe.
Jednostki fitosocjologiczne: szeroko ujęte związki Caricion davallianae, Caricion nigrae, część Caricion lasiocarpae oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących.
Opis: Mechowiska, czyli niskoturzycowe, bogate w mszaki zbiorowiska łąk bagiennych (łąki turzycowo-mszyste, młaki niskoturzycowe) występują na torfowiskach zasilanych wodą gruntową. Wg typologii łąkarskiej klasyfikowane są jako bielawy właściwe i bielawy podtopione. Dobrze zachowane mechowiska skupiają wiele rzadkich gatunków roślin oraz są miejscem bytowania specyficznej ornitofauny, w tym wodniczki ( Acrocephalus paludicola). Jest ona najsilniej zagroSonym wymarciem europejskim gatunkiem ptaka, dla którego Polska stanowi najwaSniejszą ostoję w Unii Europejskiej (85% populacji). Za szczególnie cenne i rzadkie tradycyjnie uznaje się mechowiska zasilane wodami bogatymi w związki wapnia. W skali kraju siedliska te są umiarkowanie pospolite. Szczególnie często występują w północnej części kraju. Na terenach górskich odnotowywane głównie w Sudetach Większość mechowisk była tradycyjnie koszona, co 1-2 lata, lub rzadziej (w zaleSności od dostępności terenu). Siano wykorzystywano zazwyczaj jako ściółkę dla zwierząt gospodarskich. Z powodu postępującego osuszania siedlisk bagiennych i zaniechania koszenia, mechowiska stają się w ostatnich latach coraz rzadsze. Zaniechanie uSytkowania wywołuje przewaSnie sukcesję w kierunku szuwarów lub zbiorowisk leśnych. Z kolei intensyfikacja uSytkowania prowadzi do uboSenia składu gatunkowego zbiorowisk. Prowadzenie wypasu oraz wprowadzanie cięSkiego sprzętu niszczy strukturę roślinności i gleby.
Wymogi wariantu 4.1.:
Koszenie:
- w terminie od dnia 15 lipca, graniczny termin pokosów – 30 września;
- 50 % powierzchni co roku, przy czym powinien to być inny fragment co roku; dopuszczenie koszenia całej powierzchni raz na 2 lata;
- wysokość koszenia 10-15 cm;
- technika koszenia: w sposób, nie niszczący struktury roślinności i gleby, zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do wewnątrz działki;
- usunięcie lub złoSenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie;
Wypas: zakaz
NawoSenie: zakaz
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej: 1450 PLN/ha
Wariant 4.2. –Szuwary wielkoturzycowe
Wariant 4.2. obejmuje naleSące do Magnocaricion siedliska priorytetowe określane według klasyfikacji Natura 2000 jako torfowiska nakredowe (7210) oraz szuwary wielkoturzycowe, które nie zostały przyjęte na listę siedlisk Natura 2000.
Jednostki fitosocjologiczne: związek Magnocaricion za wyjątkiem Phalaridetum arundinaceae, Caricetum paniculatae, Cicuto-Caricetum pseudocyperi , Caricetum ripariae, Thelypteridi-Phragmitetum, Iridetum pseudacori.
Opis: Szuwary wielkoturzycowe zajmują siedliska bagienne i mokre. Najczęściej porastają obszary zasilane Syznymi wodami rzecznymi, zarówno na glebach mineralnych (łęgi rozlewiskowe), jak i organicznych (bielawy zalewne). Mogą takSe rozwijać się w płytkich wodach stojących (łęgi zastoiskowe) lub płynących. Szuwary wielkoturzycowe są stosunkowo ubogie w gatunki roślin, natomiast pełnią waSną rolę w kształtowaniu się walorów faunistycznych - są siedliskiem lęgowym ptaków wodnobłotnych, w tym wodniczki, Serowiskiem duSych ssaków roślinoSernych, oraz miejscem tarlisk ryb. Spełniają równieS waSną rolę w retencjonowaniu wód zalewowych oraz w naturalnej filtracji i oczyszczaniu wód powierzchniowych. Funkcje te, zwłaszcza ornitologiczna, są szczególnie istotne w przypadku rozległych turzycowisk. Stosunkowo powszechnie na obszarze całego kraju, zwłaszcza w dolinach rzek. Na wielu terenach szuwary wielkoturzycowe były tradycyjnie koszone raz na kilka lat, na ściółkę dla bydła rzadziej na siano. Zbiorowska wysokoturzycowe zagroSone są w wyniku degradacji siedlisk dolinowych najczęsciej na skutek ich osuszania.
Wymogi wariantu 4.2.:
Koszenie:
- w terminie od dnia 15 lipca, graniczny termin pokosów – 30 września;
- 20% powierzchni rocznie; przy czym powinien to być inny fragment co roku; dopuszczenie koszenia całej powierzchni raz na 5 lat;
- wysokość koszenia 10-15 cm;
- technika koszenia: w sposób, nie niszczący struktury roślinności i gleby, zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do wewnątrz działki;
- usunięcie lub złoSenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie.
Wypas:
- dopuszczona maksymalna obsada zwierząt 0,2 DJP/ha;
- na terenach zalewowych rozpoczęcie wypasu nie wcześniej niS dwa tygodnie po ustąpieniu wód;
- graniczny termin wypasu 15 października.
NawoSenie: zakaz
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 1450 PLN/ha
Wariant 4.3. Łąki trzęślicowe i selernicowe
Wariant 4.3. obejmuje siedliska określane według klasyfikacji Natura 2000: zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (6410) oraz łąki selernicowe (6440).
Jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związków Molinion caeruleae (łąki trzęślicowe) i Cnidion dubii (łąki selernicowe) oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących.
Opis: Łąki trzęślicowe występują przewaSnie na siedliskach zasilanych wodami gruntowymi – na grądach podmokłych (podłoSe gliniaste) lub nieznacznie odwodnionych torfowiskach (bielawy podtopione, łąki pobagienne właściwe). Łąki selernicowe, zbliSone do łąk trzęślicowych pod względem składu gatunkowego i sposobu uSytkowania, występują przede wszystkim na glebach madowych w dolinach duSych rzek. Łąki trzęślicowe i selernicowe naleSą do najcenniejszych półnaturalnych zbiorowisk roślinnych Polski, dzięki duSej róSnorodności gatunkowej i znacznezmienności regionalnej. Stanowią siedlisko rzadkich i chronionych gatunków roślin i motyli, w tym wymienionych w II załączniku Dyrektywy Siedliskowej. Zasięg występowania łąk trzęślicowych obejmuje obszar prawie całego kraju. Zachowały się one jednak zazwyczaj jedynie w postaci niewielkich płatów roślinności. Łąki selernicowe rozmieszczone są jedynie wzdłuS dolin duSych rzek, głównie w środkowych i częściowo dolnych odcinkach Odry, Warty, Bugu i Wisły. Tradycyjnie były koszone co kilka lat zazwyczaj jesienią, z przeznaczeniem siana na ściółkę. Nie stosowano na nich nawoSenia. Jesienne koszenie umoSliwia występowanie późno kwitnących roślin kwiatowych oraz stwarza odpowiednie warunki dla związanych z nimi motyli. ZagroSeniem dla omawianego typu łąk jest przede wszystkim intensyfikacja gospodarowania i prowadząca do wykształcenia cenniejszych gospodarczo, ale znacznie uboSszych przyrodniczo łąk. Całkowite zaprzestanie uSytkowania równieS prowadzi do uboSenia gatunkowego. Do zagroSeń naleSą takSe: pozostawianie skoszonej biomasy oraz zmiany w stosunkach wodnych (niekorzystne jest zarówno przesuszenie jak i nadmierne zabagnienie).
Wymogi wariantu 4.3.:
Koszenie:
- nie wcześniej niS 15 września, graniczny termin pokosów - 30 października;
- pozostawienie 50 % powierzchni co roku, przy czym powinien to być inny fragment co roku; dopuszczenie koszenia całej powierzchni raz na 2 lata;
- wysokość koszenia 10-15 cm;
- technika koszenia: w sposób, nie niszczący struktury roślinności i gleby, zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do wewnątrz działki;
- usunięcie lub złoSenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie.
Wypas: zakaz.
NawoSenie: zakaz
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej: 1450 PLN/ha
Wariant 4.4. - Murawy ciepłolubne
Wariant 4.4. obejmuje siedliska określane według klasyfikacji Natura 2000:
- ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe (6120) - jako siedlisko o znaczeniu priorytetowym;
- murawy kserotermiczne (6210), w których za priorytetowe uwaSa się płaty z istotnymi stanowiskami storczykowatych;
- ciepłolubne łąki pienińskie (6510-4);
- murawy stepowe, w tym murawy ostnicowe.
Jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska klasy Festuco-Brometea oraz związku Koelerion glaucae, a takSe zespół Anthyllidi-Trifolietum montanii oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących.
Opis: Połączono tu dwie grupy zbiorowisk róSniące się składem gatunkowym i rozmieszczeniem w kraju. Płaty zbiorowisk są zwykle niewielkie i występują w znacznym rozproszeniu. Występują w miejscach suchych i nasłonecznionych, na róSnym typie podłoSa od gleb piaszczystych i Swirowych do gleb z duSą zawartością wapnia. W łąkarstwie siedliska muraw ciepłolubnych klasyfikowane są jako grądy zuboSałe. Murawy ciepłolubne (kserotermiczne) oraz bogate murawy napiaskowe naleSą do najbogatszych w gatunki fitocenoz Polski. Szereg występujących w nich roślin to gatunki zaliczane do rzadkich i zagroSonych w skali kraju, jak równieS gatunki z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Murawy ciepłolubne stanowią równieS siedlisko dla wielu gatunków bezkręgowców, w tym gatunków chronionych np. motyla niepylaka apollo w Pieninach. Zaliczone do muraw napiaskowych łąki pienińskie to zespół endemiczny Pienin, zaś murawy ostnicowe mają charakter reliktowy. Murawy ciepłolubne występują na terenach wySynnych oraz na nasłonecznionych stokach duSych dolin rzecznych i otwartych, piaszczystych wyniesieniach na nizinach. Zostały ukształtowane w duSym stopniu w wyniku ekstensywnego wypasu (rzadziej koszenia). Są to zbiorowiska bardzo wraSliwe na zmiany warunków siedliskowych. Do niekorzystnych zmian w zbiorowiskach prowadzi zarówno zaprzestanie uSytkowania jak równieS jego intensyfikacja, czyli nawoSenie oraz nadmierny wypas powodujący mechaniczne niszczenie pokrywy roślinnej. Ze względu na szybkie zanikanie tych zbiorowisk i związanych z nimi gatunków flory i fauny konieczna jest ich pilna czynna ochrona poprzez promocję ekstensywnego uSytkowania.
Wymogi wariantu 4.4.:
Koszenie:
- raz w roku,
- pierwszy pokos nie wcześniej niS 15 lipca, graniczny termin pokosów – 30 września;
- pozostawienie 15-20% powierzchni działki rolnej nieskoszonej w ciągu całego roku, przy czym powinien to być inny fragment co roku;
- wysokość koszenia - do 10 cm;
- technika koszenia: w sposób, nie niszczący struktury roślinności i gleby; zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do wewnątrz działki;
- usunięcie lub złoSenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie.
Wypas:
- obsada zwierząt od 0,4 do 0,6 DJP/ha, przy maksymalnym obciąSeniu pastwiska do 5 DJP/ha;
- graniczny termin wypasu 15 października.
NawoSenie: zakaz
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 1450 PLN/ha
Wariant 4.5. Półnaturalne łąki wilgotne
Wariant 4.5. obejmuje podmokłe łąki eutroficzne, które nie zostały wpisane na listę siedlisk Natura 2000.
Jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związku Calthion, oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących. Półnaturalne łąki wilgotne występują w róSnego typu siedliskach podmokłych – na tarasach zalewowych rzek (łęgi rozlewiskowe), podmokliskach (grądy podmokłe) bądź na nieco odwodnionych torfowiskach (łąki pobagienne).
Opis: Półnaturalne łąki wilgotne charakteryzują się stosunkowo duSym bogactwem florystycznym. Ze zbiorowiskami tymi związana jest teS bogata fauna, w tym wiele rzadkich gatunków ptaków wodno-błotnych. Dla wielu gatunków wilgotne łąki stanowią siedliska lęgowe, gniazda zazwyczaj zakładane są na ziemi. Dla innych gatunków ptaków tego typu łąki są miejscem odpoczynku i Serowania podczas wiosennych i jesiennych przelotów. Łąki te pełnią ponadto waSne funkcje fizjocenotyczne np. w ochronie gleb organicznych przed mineralizacją w stanie umiarkowanego odwodnienia oraz retencji wody powierzchniowej. Występują stosunkowo powszechne na terenie całego kraju, na siedliskach wilgotnych, głównie w dolinach rzek. Tradycyjnie uSytkowane są jako łąki dwukośne, przewaSnie nawoSone, jednak uSytkowanie jednokośne przy jednoczesnym braku nawoSenia nie wpływa negatywnie na ich skład florystyczny. Głównym zagroSeniem jest intensyfikacja uSytkowania powodująca redukcję składu gatunkowego roślin i zwierząt. Do niekorzystnych zmian w zbiorowiskach prowadzi równieS pozostawianie skoszonej biomasy oraz zaprzestanie uSytkowania.
Wymogi wariantu 4.5:
Koszenie:
- raz albo dwa razy w roku, graniczny termin pokosów – 30 września;
- pierwszy pokos nie wcześniej niS 15 czerwca;
- pozostawienie 5-10% działki rolnej nieskoszonej w ciągu całego roku, przy czym powinien to być inny fragment co roku;
- wysokość koszenia 10-15 cm;
- technika koszenia: w sposób, nie niszczący struktury roślinności i gleby, zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do wewnątrz działki;
- usunięcie lub złoSenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie.
Wypas:
- po 20 lipca dopuszcza się kontrolowany, wypas wolny lub kwaterowy przy obsadzie do 1 DJP/ha i obciąSeniu do 10 DJP/ha;
- na terenach zalewowych rozpoczęcie wypasu nie wcześniej niS dwa tygodnie po ustąpieniu wód;
- graniczny termin wypasu 15 października.
NawoSenie:
- dopuszczone nawoSenie azotem do 60 kg/ha/rok.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej - 1450 PLN
Wariant 4.6. – Półnaturalne łąki świeSe
Wariant 4.6. obejmuje siedliska określane według klasyfikacji Natura 2000: część niSowych i górskich świeSych łąk uSytkowanyc ekstensywnie (6510, bez 6510-4 czyli ciepłolubnych łąk pienińskich) oraz górskie łąki konietlicowe uSytkowane ekstensywnie (6520).
Jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związków Arrhenatherion (oprócz ubogich postaci Poo-Festucetum i suchych łąk pienińskich Anthyllidi-Trifolietum montanii ) i Polygono-Trisetion oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących.
Opis: Półnaturalne łąki świeSe występują na mineralnych wyniesieniach i stokach dolin rzecznych, a takSe w sąsiedztwie rzek na lekkich glebach madowych, czyli siedliskach klasyfikowanych w typologii łąkarskiej jako grądy właściwe i popławne oraz łęgi zgrądowiałe. Są to siedliska najkorzystniejsze do wykorzystania rolniczego, zatem porastające je łąki w większości zagospodarowano w stopniu intensywnym, co doprowadziło do ich zuboSenia gatunkowego i utraty walorów przyrodniczych. Półnaturalne łąki świeSe wyróSniają się duSym bogactwem gatunkowym i znacznymi walorami krajobrazowymi. Łąki rajgrasowe i bogate gatunkowo łąki wiechlinowe ( Arrhenatherion) występują na terenach nizinnych Polski, a łąki mieczykowo- mietlicowe, bądź konietlicowe ( Polygono-Trisetion) w paśmie regla dolnego Karpat Zachodnich, zwłaszcza Tatr. Półnaturalne łąki świeSe na ogół uSytkowane są jako łąki dwukośne i stanowią wartościowe gospodarczo uSytki zielone. Intensyfikacja uSytkowania (intensywny wypas, ubijanie gleby, niskie koszenie), jak równieS jak równieS zaprzestanie uSytkowania, lub tylko brak nawoSenia, prowadzą do zuboSenia florystycznego zbiorowisk.
Wymogi wariantu 4.6.:
Koszenie:
- pierwszy pokos nie wcześniej niS 15 czerwca; graniczny termin pokosów – 30 września;
- po 20 lipca dopuszcza się drugi pokos lub kontrolowany wypas;
- wysokość koszenia 5-15 cm;
- pozostawienie 5-10% działki rolnej nieskoszonej w ciągu roku, przy czym powinien to być inny fragment co roku;
- technika koszenia: w sposób, nie niszczący struktury roślinności i gleby, zakaz koszenia okręSnego od zewnątrz do wewnątrz działki;
- usunięcie lub złoSenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuSszym niS 2 tygodnie po pokosie.
Wypas:
- obsada zwierząt 1 DJP/ha, przy maksymalnym obciąSeniu pastwiska do 10 DJP/ha;
- na terenach zalewowych rozpoczęcie wypasu nie wcześniej niS dwa tygodnie po ustąpieniu wód;
- graniczny termin wypasu 15 października.
NawoSenie:
- dopuszczone nawoSenie azotem do 60 kg /ha/rok.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej - 1450 PLN
Wariant 4.7.– Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe
Wariant 4.7. obejmuje siedliska określane według klasyfikacji Natura 2000 bogate florystycznie górskie i niSowe murawy bliźniczkowe (6230), w których za priorytetowe uwaSa się tylko płaty bogate florystycznie.
Jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska rzędu Nardetalia oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących.
Opis: Murawy bliźniczkowe rozwijają się na glebach umiarkowanie wilgotnych, kwaśnych, dystroficznych, typu rankeru alpejskiego lub subalpejskiego rankeru bielicowego z warstwą próchnicy, oraz na glebach mineralnych i torfowych. Wysoki walor muraw bliźniczkowych wynika przede wszystkim z ograniczonego zasięgu (np. wschodniokarpacka psiara połoninowa uznawana jest za endemiczny zespół dla Karpat Wschodnich). Przyjmując rozwiązanie przyjęte w wykazie siedlisk priorytetowych Dyrektywy Siedliskowej UE, za cenne przyrodniczo moSna uznać te zbiorowiska muraw bliźniczkowych, które zawierają znaczną liczbę gatunków rzadkich, w tym storczyków. Murawy bliźniczkowe występują na terenie całego kraju, ich bogate gatunkowo warianty występują głównie na terenach górskich i wySynnych, rzadziej na stokach dolin rzecznych (siedliska grądów zuboSałych), zwłaszcza w północnej Polsce. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe to zbiorowiska tradycyjnie uSytkowane jako ekstensywne pastwiska. Głównym zagroSeniem jest zaprzestanie uSytkowania. Na nieuSytkowane murawy bliźniczkowe stosunkowo szybko wkraczają zarośla. Zbyt duSa intensyfikacja wypasu, powoduje silne uboSenie tych zbiorowisk i opanowywanie przez bliźniczkę psią trawkę.
Wymogi wariantu 4.7.:
Wypas:
- obsada zwierząt od 0,4 do 0,6 DJP/ha, przy maksymalnym obciąSeniu pastwiska do 5 DJP/ha;
- na terenach zalewowych rozpoczęcie wypasu nie wcześniej niS dwa tygodnie po ustąpieniu wód;
- graniczny termin wypasu 15 października.
NawoSenie: zakaz
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 1450 PLN/ha
Wariant 4.8. – Słonorośla
Wariant 4.8. obejmuje siedliska określane według klasyfikacji Natura 2000 jako: śródlądowe błotniste solniska z solirodem (1310), solniska nadmorskie (1330), oraz śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (1340) jako siedlisko o znaczeniu priorytetowym.
Jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska klas Asteretea tripolium i Thero-Salicornietea oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących.
Opis: Zbiorowiska te występują w zasięgu działania słonych i słonawych wód powierzchniowych lub podziemnych. Zawierają szereg wyspecjalizowanych, rzadkich gatunków charakterystycznych dla siedlisk zasolonych. NaleSą do nich rzadkie biocenozy, występujące głównie na wybrzeSu oraz w rozproszeniu takSe w dolinach duSych rzek nizinnych. USytkowane były poprzez ekstensywny wypas. ZagroSenie dla słonorośli stanowi zaniechanie uSytkowania, nadmierny wypas oraz wysłodzenie zasilających wód (to ostatnie zwłaszcza w przypadku solnisk śródlądowych).
Wymogi wariantu 4.8.:
Wypas:
- obsada zwierząt od 0,5 do 1 DJP/ha;
- w przypadku licznego występowania trzciny naleSy stosować wypas kwaterowy, który powinien zaczynać się od kwater z duSym udziałem trzciny i stopniowo przechodzić na typowe słonawy.
NawoSenie: zakaz
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 1450 PLN/ha
Pakiet 5. Zachowanie lokalnych odmian roślin uprawnych
Wariant 5.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
Wariant 5.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
Wariant 5.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów
Wariant 5.4. Sady tradycyjne
Opis: Warianty opisane w pakiecie są zgodne z celami Wspólnej Polityki Rolnej UniEuropejskiej zwłaszcza z Dyrektywą 1467/94 (Zachowanie i wykorzystanie zasobów genowych) oraz Globalnym Planem Akcji dla Zachowania Zasobów Genowych FAO (Lipsk 1994), który został przyjęty przez Unię Europejską. Pakiet tworzy techniczną strukturę dla wsparcia rolników w czynnej ochronie starych odmian oraz stwarza moSliwości dla ich udziału w ich doskonaleniu (participatory breeding). Daje moSliwość bezpośredniego przepływu zgromadzonych zasobów w bankach genów do rolników i wyboru przez nich najlepszych genotypów. Płatność rolnośrodowiskowa przysługuje rolnikowi, który uprawia w tradycyjny sposób miejscowe odmiany roślin uprawnych. Proponowana wysokość płatności rolnośrodowiskowej jest jednolita dla róSnych kierunków produkcji (zboSa, okopowe, warzywa). ZróSnicowanie występuje w zaleSności czy są to rośliny towarowe, czy są to rośliny nasienne, a w ramach upraw nasiennych zróSnicowanie w zaleSności od produkcji nasiennej towarowej oraz produkcji nasiennej dla banku genów. ZróSnicowana jest równieS minimalna niepłatna powierzchnia upraw dla poszczególnych typów działań, która niweluje róSnice między róSnymi typami upraw.
Cel: Zachowanie rodzimych ras zwierząt i lokalnych odmian roślin uprawnych
Wariant 5.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
Opis: Efektem realizacji tego wariantu będzie utrzymywanie starych odmian roślin uprawnych, co zwiększy róSnorodność odmianową oraz gatunkową w uprawach rolniczych.
Wymogi wariantu 5.1.:
- Minimalna łączna powierzchnia dla upraw rolniczych – 0,3 ha, dla upraw warzywnych 0,15 ha;
- Zakupienie kwalifikowanego materiału siewnego przy pierwszym rozmnoSeniu;
- Badanie czystości i toSsamości odmianowej w kolejnych pokoleniach;
- Stosownie odmian i gatunków, które znajdują się w wykazie ministra właściwego ds. rolnictwa.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej - 570 PLN/ha
Wariant 5.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
Definicja: Efektem realizacji tego wariantu będzie poszerzenie dostępności materiału siewnego lokalnych odmian roślin uprawnych oraz ich upowszechnianie. Odmianę miejscową wpisuje się do rejestru, jeSeli ma znaczenie dla zachowania róSnorodności biologicznej; dostępny jest opis odmiany potwierdzający jej charakterystyczne właściwości oraz informacje uzyskane w trakcie jej uprawy. Odmiana miejscowa moSe być wpisana do rejestru na wniosek podmiotu zachowującego tę odmianę np. rolnika. Ustawowy obowiązek kwalifikacji materiału siewnego ciąSy na producentach materiału siewnego wytwarzających nasiona gatunków, które podlegają rejestracji. Są to nasiona cebuli, ogórka, pomidora, fasoli, Syta i pszenicy orkiszu. Materiał nasienny pozostałych gatunków nie podlega kwalifikacji – owies szorstki, lnicznik, soczewica, pszenica samopsza i pszenica płaskurka. Rolnik produkujący materiał siewny miejscowej populacji i ubiegający się o przyznanie pomocy finansowej będzie poddany tym samym rygorom, jak kaSdy inny producent materiału siewnego.
Wymogi wariantu 5.2.:
- Utrzymanie toSsamości i czystości odmianowej;
- Prowadzenie dokumentacji danych plantacji i wykonywanych zabiegów i udostępnianie jej organom kontrolnym Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa;
- Posiadanie w przypadku gatunków rejestrowanych świadectwa oceny laboratoryjnej, a przypadku pozostałych gatunków informacji o wynikach badań;
- Minimalna łączna wielkość plantacji (dla zbioru ręcznego lub przy uSyciu snopowiązałek):
Gatunki jednoroczne 0,10 ha (plantacja nasienna roślin rolniczych podlegających rejestracji 0,5 ha)
Gatunki dwuletnie 0,03 ha
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej: 800 PLN/ha
Wariant 5.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów
Opis: Realizacja tego wariantu będzie dotyczyła rozmnaSania i utrzymywania miejscowych odmian uprawnych oraz zagroSonych gatunków towarzyszących w miejscach ich naturalnego występowania, w celu zachowania ich pierwotnych właściwości.
Wymogi wariantu 5.3.:
- Umowa z bankiem genów na rozmnaSanie nasion;
- Przygotowanie planu realizacji wariantu;
- Minimalna łączna powierzchnia dla upraw kontraktowanych przez bank genów 0,02 ha; maksymalna powierzchnia 0,2 ha;
- Prowadzenie dokumentacji uprawy i udostępnianie jej nadzorującemu pracownikowi banku genów;
- Potwierdzenie przez bank genów wymaganej jakości nasion.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 4500 PLN/ha
Wariant 5.4. Sady tradycyjne
Opis: Płatność rolnośrodowiskowa określana na podstawie zajętej pod sad powierzchni bezpośredniej - nie mniejszej niS 0,05 ha i nie większej niS 0,40 ha, z liczbą drzew spełniających kryteria ilościowe i jakościowe. W przypadku sadów o tradycyjnym charakterze, o większej powierzchni niS 0,40 ha dopłata przysługuje tylko do powierzchni określonej jako maksymalna (0,40 ha).
Wymogi wariantu 5.4.:
- zawiera co najmniej 12 drzew powySej 20 lat, reprezentujących nie mniej niS 4 odmiany, o koronach rozpoczynających się na wysokości większej niS 120 cm (powierzchnia sadu: szerokość międzyrzędzi x odległość drzew w rzędzie x liczba drzew);
- sad odnawiany, obejmujący drzewa stare (nie mniej niS 60%) i młode - uzupełniające wypady powinien zawierać łącznie nie mniej niS 20 drzew reprezentujących co najmniej 10 odmian;
- udział odmian starych, nie moSe być mniejszy niS 60% (za stare umownie będą uznawane odmiany uprawiane od ponad 50 lat i znajdujące się na wykazie odmian sadów tradycyjnych, uzupełnianej okresowo na podstawie zgłoszeń zainteresowanych osób lub instytucji);
- odmiany rozmnoSone na silnie rosnących podkładkach, (np. jabłoni na siewkach Antonówki, gruszy na siewkach gruszy kaukaskiej, śliwy na siewkach ałyczy, czereśnie na siewkach czereśni ptasiej, wiśni na siewkach antypki lubczereśni ptasiej) prowadzone jako wysokopienne drzewa o minimalnej wysokości pnia 1,20 m, w rozstawie nie mniejszej niS 4 x 6 m i nie większej niS 10 x 10 m;
- wykonywanie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak: cięcie sanitarne drzew i prześwietlające korony nadmiernie zagęszczone, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni drzew starszych i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzieniem przez gryzonie, utrzymanie ogólnego porządku w sadzie;
- koszenie i usuwanie trawy lub wypas.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 2100 PLN/ha
Pakiet 6. Ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarskich
Wariant 6.1. Zachowanie lokalnych ras bydła;
Wariant 6.2. Zachowanie lokalnych ras koni;
Wariant 6.3. Zachowanie lokalnych ras owiec;
Wariant 6.4. Zachowanie lokalnych ras świń.
Opis: Pakiet ma na celu ochronę szczególnie cennych ras/odmian/rodów zwierząt gospodarskich, w przypadku których niska liczebność zwierząt hodowlanych stwarza zagroSenie ich wyginięcia. Ochrona zasobów genetycznych w Polsce prowadzona jest na podstawie Art. 21 a. Ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (tekst jednolity Dz. U. 02.207.1762 z późniejszymi zmianami). Lokalne rasy i odmiany zwierząt są doskonale przystosowane do miejscowych, często bardzo trudnych warunków środowiskowych. Mogą być utrzymywane w warunkach produkcji ekstensywnej i przy ubogich zasobach paszowych dając produkty często o unikalnej jakości, dzięki czemu umoSliwiają zagospodarowanie obszarów, które w innym przypadku nie byłyby w ogóle uSytkowane. Mają one takSe duSe znaczenie ze względu na rolę jaką pełniły w historii rozwoju regionów z których się wywodzą i są związane z tradycją i kulturą lokalnych społeczności. Pakiet jest podzielony na warianty określone według gatunku zwierząt. Szczegółowe wymogi i warunki wdroSenia podane są przy poszczególnych wariantach.
Cel: Zachowanie rodzimych ras zwierząt i lokalnych odmian roślin uprawnych
Wariant 6.1. Zachowanie lokalnych ras bydła
Opis: Lokalne rasy bydła są doskonale przystosowane do miejscowych, często bardzo trudnych warunków środowiska. Zasługują one na zachowanie i promocję głównie w systemie produkcji ekstensywnej w gospodarstwach ekologicznych i agroturystycznych, gdzie ich uSytkowanie pełni takSe funkcje poza-produkcyjne, a zwłaszcza edukacyjne. Lokalne rasy bydła powinny być upowszechniane ze szczególnym uwzględnieniem okolic, gdzie Sywe są tradycje ich hodowli i chowu. Pakiet obejmuje rasy bydła, dla których realizowane są programy hodowlane ochrony zasobów genetycznych: polska czerwona, białogrzbieta, polska czerwono-biała i polska czarno-biała. Bydło polskie czerwone i białogrzbiete to stare rodzime polskie rasy odznaczające się właściwościami cechującymi populacje autochtoniczne, takimi jak doskonałe przystosowanie do trudnych warunków środowiska, niewybredność w doborze pasz, zdolność do ograniczania wydajności umoSliwiająca przetrwanie sezonowych niedoborów paszowych, jak teS dość szybkie regenerowanie utraconej kondycji. ydło polskie czerwono-białe charakteryzuje się wyraźnie dwukierunkową uSytkowością, jest dobrze przystosowane do utrzymania w gospodarstwach dysponujących trwałymi uSytkami zielonymi; odznacza się duSą odpornością i zdrowotnością, długowiecznością, dobrą płodnością, lekkimi porodami i dobrym dchowem cieląt. Bydło polskie czarno-białe historycznie uSytkowane było w kierunku mleczno-mięsnym; odznacza się ono cechami takimi jak: dobra mleczność, znaczna odporność na choroby i zdrowotność, dobra płodność, lekkie porody, duSa Sywotność cieląt i łatwość ich odchowu, a takSe doskonałe przystosowanie do rodzimych warunków środowiska.
Wymogi wariantu 6.1.:
- minimalna liczba samic w stadzie: 4 krowy tej samej rasy zakwalifikowane do udziału w programie ochrony;
- wpis krów do księgi zwierząt hodowlanych danej rasy;
- prowadzenie kontroli uSytkowości mlecznej i dokumentacji hodowlanej w stadzie;
- realizacja programu hodowlanego ochrony zasobów genetycznych bydła danej rasy.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 1150 PLN/szt. (krowy wpisane do księgi i zakwalifikowane do udziału w programie ochrony)
Wariant 6.2 Zachowanie lokalnych ras koni
Opis: Rodzime rasy koni są doskonale przystosowane do miejscowych, często bardzo trudnych warunków środowiska. Charakteryzują się takimi cechami, jak odporność na horoby, wysoka płodność i plenność, dobre cechy mateczne, długowieczność oraz zdolności adaptacyjne do skrajnych warunków środowiskowych i paszy o niskiej jakości. Rodzime rasy koni powinny być zachowane i promowane w systemie produkcji ekstensywnej oraz w gospodarstwach ekologicznych i agroturystycznych, gdzie ich uSytkowanie pełni takSe funkcje pozaprodukcyjne, a zwłaszcza edukacyjne. Pakiet obejmuje rasy koni, dla których realizowane są programy ochrony: konik polski, koń huculski, koń małopolski, koń śląski i koń wielkopolski. Konik polski to typowy przedstawiciel polskiej rasy koni małych wywodzący się bezpośrednio od dzikich koni – tarpanów; konie huculskie naleSą do jednej z najstarszych ras koni opisanych w Polsce, zostały ukształtowane we wschodnich Karpatach, w surowym klimacie górski; koń małopolski to rasa o genotypie i fenotypie podkreślającym odrębność i specyfikę polskiego angloaraba; koń śląski wywodzi się w liniach Seńskich od miejscowych szlachetnych klaczy i od ogierów oldenburskich i wschodnio-fryzyjskich; koń wielkopolski powstał w wyniku uszlachetniania krajowego pogłowia końmi wschodnio-pruskimi i trakeńskimi.
Wymogi wariantu 6.2.:
- Minimalna liczba samic w stadzie: 2 klacze tej samej rasy zakwalifikowane do udziału w programie ochrony;
- Wpis koni do księgi zwierząt hodowlanych danej rasy i prowadzenie dokumentacji hodowlanej stada;
- Realizacja programu hodowlanego ochrony zasobów genetycznych koni danej rasy.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej: 1500 PLN/szt. (klacze wpisane do księgi i zakwalifikowane do udziału w programie ochrony)
Wariant 6.3. Zachowanie lokalnych ras owiec
Opis: Realizacja tego pakietu ma za zadanie zachowanie róSnorodności genetycznej rodzimych ras owiec oraz ras wytworzonych na terenie Polski, będących świadectwem polskiej myśli hodowlanej i dobrze zaadaptowanych do lokalnych warunków środowiskowych i systemów utrzymania. Pakiet obejmuje rasy i odmiany owiec, dla których realizowany jest program ochrony: wrzosówka, świniarka, owca olkuska, polska owca górska odmiany barwnej, merynos odmiany barwnej, polska owca nizinna odmiany uhruskiej, owca wielkopolska, polska owca nizinna odmiany Selaźnieńskiej, korideil, owca kamieniecka, owca pomorska, cakiel podhalański i merynos polski w starym typie. Rodzime, prymitywne rasy owiec (cakiel podhalański, świniarka, wrzosówka) odegrały duSą rolę w kształtowaniu późniejszych szlachetnych regionalnych typów owiec, a merynos starego typu był protoplastą grupy owiec merynosowych charakteryzujących się doskonalej jakości wełną. Lokalne rasy owiec cechuje bardzo dobre przystosowanie do miejscowych warunków środowiska, minimalne wymagania paszowe oraz duSa odporność na choroby i niekorzystne warunki bytowania. Cechy te potwierdzają zasadność pracy nad przywróceniem tym owcom naleSnego im miejsca w ekosystemie poprzez wykorzystanie ich do wypasu na rzecz zachowania walorów środowiska przyrodniczego oraz jako waSnego elementu folkloru wsi. Polskie owce górskie są nieodłącznym elementem gospodarki, tradycji i kultury ludzi gór. Wypas owiec na trwałych uSytkach zielonych ma bardzo korzystny wpływ na kształtowanie i pielęgnację krajobrazu szczególnie w ubogich biotopach takich jak obszary górskie, pojezierza i doliny rzeczne. Owce odgrywają takSe duSą rolę w agroturystyce stanowiąc waSny element krajobrazu oraz dostarczając specyficznych produktów tj: oscypek (polska owca górska), koSuchy (owca rasy wrzosówka), naturalnie kolorowa wełna (merynos barwny, polska owca górska odmiany barwnej). USytkowanie owiec w gospodarstwie stanowi dodatkowo atrakcję turystyczną.
Wymogi wariantu 6.3.:
- Minimalna liczba owiec matek tej samej rasy zakwalifikowanych do udziału w programie ochrony:
5 sztuk – owce rasy olkuskiej;
10 sztuk – owce pozostałych ras;
- Wpis owiec do księgi zwierząt hodowlanych danej rasy i prowadzenie dokumentacji hodowlanej stada;
- Realizacja programu hodowlanego ochrony zasobów genetycznych owiec danej rasy
- Liczba maciorek przypadających na 1 tryka nie przekracza 1:30.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej - 330 PLN/szt. (Owce matki wpisane
do księgi i zakwalifikowane do udziału w programie ochrony)
Wariant 6.4. Zachowanie lokalnych ras świń
Opis: Pakiet obejmuje rasy świń, dla których realizowane są programy ochrony zasobów genetycznych: puławska, złotnicka biała i złotnicka pstra. Są to rasy wywodzące się od prymitywnych świń z terenów polskich i Wileńszczyzny. Naturalny rozwój populacji świń ras lokalnych, przy aktualnych uwarunkowaniach rynkowych, byłby niemoSliwy z powodu gorszych wskaźników uSytkowości tucznej i rzeźnej w stosunku do ras mięsnych oraz ich mieszańców. Świnie ras lokalnych posiadają cechy, które w przyszłości mogą być wykorzystane w hodowli a obecnie stanowią rezerwę genetyczną; są to przede wszystkim dobra płodność, plenność i cechy mateczna, bardzo dobra jakość mięsa, specyficzna dla tych ras genetyczna odporność na choroby oraz odmienność genetyczna i fenotypowa od ras utrzymywanych powszechnie.
Wymogi wariantu 6.4.:
- Liczba samic tej samej rasy zakwalifikowanych do programu ochrony w stadzie:
10 do 70 loch stada podstawowego świń rasy puławskiej,
6 do 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej białej,
3 do 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej pstrej,
- Płatność nie przysługuje na lochy powySej podanej górnej granicy liczebności stada;
- Prowadzenie oceny wartości uSytkowej i dokumentacji hodowlanej w stadzie;
- Wpis loch do księgi zwierząt hodowlanych danej rasy;
- Realizacja programu hodowlanego ochrony zasobów genetycznych świni danej rasy.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej – 570 PLN/szt. (Lochy stada podstawowego wpisane do księgi i zakwalifikowane do udziału w programie ochrony).
Pakiet 7. Ochrona gleb i wód
Wariant 7.1. Wsiewki poplonowe;
Wariant 7.2. Międzyplon ozimy;
Wariant 7.3. Międzyplon ścierniskowy.
Opis: Głównym źródłem zanieczyszczenia wód pochodzenia rolniczego są składniki pokarmowe (azot, fosfor) dostarczane w nawozach naturalnych i mineralnych, pozostałości chemicznych środków ochrony roślin oraz innych substancji toksycznych, w tym metali cięSkich, oraz organiczne i nie organiczne cząstki gleby. Generalnie, zanieczyszczenia wód azotanami pochodzenia rolniczego występują w regionach o duSej koncentracji produkcji zwierzęcej oraz intensywnej produkcji roślinnej, w tym regiony warzywniczo-sadownicze, gdzie stosuje się duSe dawki nawozów i środków ochrony roślin. Utrzymywanie roślinności na gruntach ornych, w formie zasiewu jednogatunkowego lub mieszanki kilku gatunków roślin, w okresach między dwoma plonami głównymi zapobiega zanieczyszczaniu wód oraz erozji. Wpływa równieS na strukturalne zróSnicowanie róSnorodności biologicznej w krajobrazie wiejskim poprzez stwarzanie środowiska Syciowego dla róSnorodnej flory i fauny, a takSe stanowi dodatkowe źródło paszy dla zwierząt.
Cel: odpowiednie uSytkowanie gleb i ochrona wód
Wariant 7.1. Wsiewki poplonowe
Definicja: Wsiewki polonowe są to rośliny wsiane wiosną w rosnąca roślinę ozimą (najczęściej zboSe) lub razem z siewem roślin jarych.
Wymogi wariantu 7.1.:
- wsiewanie roślin (wsiewka) w rosnące rośliny ozime lub razem z siewem roślin jarych i utrzymanie jej przez okres zimy;
- sprzątnięcie słomy z całego pola po Sniwach;
- zabiegi agrotechniczne moSna wznowić w terminie od 1 marca;
- dopuszczalny wypas;
- biomasa wsiewki poplonowej powinna być przyorana, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym;
- wsiewki poplonowe moSna stosować przemiennie na róSnych działkach rolnych w ciągu 5 lat;
- nie stosowanie ścieków i osadów ściekowych na wsiewkę.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej - 340 PLN/ha
Wariant 7.2. Międzyplon ozimy
Definicja: Międzyplon ozimy jest wysiewany po zbiorze późno dojrzewających zbóS (pszenica pszenSyto, owies). Ze względu na warunki siedliskowe (gleba, klimat) uprawa międzyplonów ozimych daje największe korzyści w regionach o wcześnie rozpoczynającej się wegetacji. Zapewnia to uzyskanie większego plonu biomasy.i Istnieje moSliwość uprawy międzyplonu w międzyrzędziach chmielnika, zakładając, S na plantacji chmielu o powierzchni 1 ha, powierzchnia zajęta pod międzyplon wynosi 67%. WiąSe się to z przyznaniem w takiej proporcji płatności rolnośrodowiskowej na dany hektar.
Wymogi wariantu 7.2.:
- siew roślin poplonowych (rośliny ozime) naleSy wykonać do końca września;
- stosowanie pod międzyplon tylko nawozów naturalnych;
- nie stosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon;
- biomasa roślin poplonowych powinna być przyorana, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym, moSliwość koszenia lub spasania biomasy roślin poplonowych wiosną;
- zabiegi agrotechniczne moSna wznowić w terminie od 1 marca;
- międzyplony poplonowe moSna stosować przemiennie na róSnych działkach rolnych w ciagu 5 lat.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej - 360 PLN/ha
Wariant 7.3. Międzyplon ścierniskowy
Definicja: Siew międzyplonu ścierniskowego następuje natychmiast po sprzęcie plonu głównego (np. Syta, jęczmienia) na początku sierpnia. Zasiew moSe być jednogatunkowy lub ich mieszanka. Biomasa międzyplonowa pozostawia na zimę okrywę ochronną tzw. mulcz. Istnieje moSliwość uprawy międzyplonu w międzyrzędziach chmielnika, zakładając, Se na plantacji chmielu o powierzchni 1 ha, powierzchnia zajęta pod międzyplon wynosi 67%. WiąSe się to z przyznaniem w takiej proporcji płatności rolnośrodowiskowej na dany hektar.
Wymogi wariantu 7.3.:
- siew roślin poplonowych (rośliny jare) naleSy wykonać do końca września;
- stosowanie pod międzyplon tylko nawozów naturalnych;
- nie stosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon;
- biomasa roślin poplonowych powinna być przyorana, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym, moSliwość spasania biomasy roślin poplonowych jesienią;
- zabiegi agrotechniczne moSna wznowić w terminie od 1 marca;
- międzyplony poplonowe moSna stosować przemiennie na róSnych działkach rolnych w ciagu 5 lat.
Wysokość płatności rolnośrodowiskowej - 380 PLN/ha
6414099
1
.png)
Zaloguj przez Facebook
