Wiadomość

Celem działania jest zapobieganie wyludnianiu się obszarów wiejskich i zatracaniu ich rolniczego charakteru. Jest to pomoc finansowa udzielana gospodarstwom rolnym położonych na terenach, na których produkcja rolnicza jest utrudniona ze względu na niekorzystne warunki naturalne. Z tego tytułu gospodarstwom rolnym przyznawane są dopłaty wyrównawcze.


Wyróżniono następujące rodzaje obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania:

obszary górskie – to takie, gdzie produkcja rolna jest utrudniona ze względu na niekorzystne warunki klimatyczne i ukształtowanie terenu. Do obszarów górskich zalicza się gminy, w których ponad połowa użytków rolnych znajduje się na wysokości powyżej 500 m n.p.m.;

obszary nizinne – tereny, gdzie występują ograniczenia produktywności rolnictwa związane z niską jakością gleb, niekorzystnymi warunkami klimatycznymi, niekorzystnymi warunkami wodnymi, niesprzyjającą rzeźbą terenu, niskim wskaźnikiem zaludnienia i znacznym udziałem ludności związanej z rolnictwem;

obszary ze specyficznymi naturalnymi utrudnieniami - obejmują gminy i obręby geodezyjne rejonów podgórskich, gdzie co najmniej 50% całkowitej powierzchni znajduje się powyżej 350 m n.p.m. i które spełniają przynajmniej dwa z poniższych kryteriów:

średnia wielkość gospodarstwa wynosi mniej niż 7,5 ha;

występują gleby zagrożone erozją wodną;

zaprzestano prowadzenia działalności rolniczej w co najmniej 25 % ogólnej liczby gospodarstw rolnych;

udział trwałych użytków zielonych w strukturze użytków rolnych jest wyższy niż 40%.


Wniosek o płatność z tytułu ONW składa się w biurze powiatowym ARiMR właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy w terminie od 15 marca do 15 maja każdego roku. Dodatkowo wnioski można składać jeszcze przez 25 dni kalendarzowych po upływie tego terminu. W takim przypadku, za każdy dzień roboczy spóźnienia potrąca się 1 % należnej płatności.


Wsparcie może otrzymać producent rolny zarejestrowany w krajowym systemie ewidencji producentów i prowadzący działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym położonym w całości lub w części w granicach ONW. Płatność przyznaje się tylko do gruntów rolnych zlokalizowanych w granicach ONW i wtedy, gdy powierzchnia użytków rolnych należących do danego gospodarstwa położonych na ONW i wykorzystywanych do produkcji rolniczej wynosi co najmniej 1 ha, oraz wnioskodawca zobowiąże się:

do przestrzegania zasad zwykłej dobrej praktyki rolniczej w całym gospodarstwie;

że przez pięć lat od daty otrzymania pierwszej płatności z tytułu ONW będzie prowadził działalność rolniczą na powierzchni nie mniejszej od tej, za którą otrzymał pierwszą płatność;

do przestrzegania zakazów odnośnie stosowania substancji o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i beta – agonistycznym w żywieniu zwierząt.

do udostępnienia osobom upoważnionym do wykonania czynności kontrolnych wstępu na teren swojego gospodarstwa.

Pomoc finansowa ma formę corocznych, zryczałtowanych płatności do hektara użytków rolnych położonych na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania i pozostających w użytkowaniu rolniczym.

Płatność ONW wypłaca się w terminie od 1 grudnia roku, w którym złożono wniosek, do 30 czerwca następnego roku.







Wysokość płatności oblicza się mnożąc stawkę płatności przez liczbę hektarów położonych na ONW i użytkowanych rolniczo, uwzględniając powyższe redukcje stawek. Obliczanie płatności rozpoczyna się od działek rolnych, dla których obowiązują najwyższe stawki. Jeśli działka rolna leży na kilku obszarach ONW, dla których obowiązują różne stawki, stosuje się stawkę dla tego obszaru ONW, na którym jest położona największa część działki rolnej. Jeśli działka rolna leży w równych częściach na obszarach ONW, dla których obowiązują różne stawki, przy obliczaniu płatności stosuje się wyższą stawkę.


Sankcje wynikające z przedeklarowania powierzchni

W przypadku wykrycia podczas kontroli administracyjnej i/lub kontroli na miejscu, rozbieżności pomiędzy zadeklarowaną a rzeczywistą powierzchnią działki, system nakłada następujące sankcje związane z przekroczeniem powierzchni wnioskowanej, dla płatności ONW:

jeżeli zadeklarowana powierzchnia przekracza powierzchnię stwierdzoną, pomoc jest obliczana na podstawie określonej powierzchni zmniejszonej o podwójną stwierdzoną różnicę jeżeli różnica ta jest większa niż 3% albo 2 hektary ale nie więcej niż 20% określonej powierzchni;

jeżeli różnica wynosi więcej niż 20% określonej powierzchni, pomoc nie jest przyznawana;

jeżeli różnica wynosi do 3 % - sankcje nie są nakładane


Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza

Jest to zbiór zasad dotyczących racjonalnej gospodarki rolnej i ochrony środowiska, obowiązujących na terenie całego gospodarstwa rolnego określony w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Rady Ministrów z 14 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 73, poz. 657 z póź. zm.).





Sankcje wynikające z nieprzestrzegania przez Wnioskodawcę zasad Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej (stwierdzone podczas kontroli na miejscu) stosuje się zgodnie z § 8.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z 14 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 73, poz. 657 z póź. zm.), w przypadku pierwszej kontroli na miejscu, nie nakłada się sankcji z zakresu Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej. Jeżeli podczas kontroli na miejscu zostaną stwierdzone uchybienia, są one odnotowane w protokole z czynności kontrolnych, a producent rolny jest pouczony o konsekwencjach dalszego nieprzestrzegania tych zasad. Jeżeli w wyniku następnej kontroli na miejscu zostanie stwierdzone dalsze nieprzestrzeganie zasad zwykłej dobrej praktyki rolniczej, płatność ONW należna za dany rok podlega zmniejszeniu o 7% za każde uchybienie inne niż stwierdzone podczas poprzedniej kontroli lub wstrzymaniu – w przypadku wystąpienia uchybienia, które zostało już stwierdzone podczas poprzedniej kontroli.



Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 14.04.2004, Nr 73, poz. 657 z późn. zm.),
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 30 marca 2004 r. w sprawie wzorów wniosków o przyznanie płatności oraz szczegółowych warunków przyznawania płatności (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 523 z późn. zm.),





W dniu 9 marca 2006 r. ukazało się rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 42, poz. 278)

Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia, producent rolny, który przekaże część gospodarstwa wraz ze zobowiązaniami kontynuowania działalności rolniczej, nie będzie musiał zwracać płatności z tytułu wsparcia obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). Zerwanie umowy dzierżawy nie z winy dzierżawcy będzie traktowane jako siła wyższa i nie będzie skutkowało koniecznością zwrotu takiej dopłaty.

W dniu 25 kwietnia 2006 r. ukazało się rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 75, poz. 522)

Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia, producent rolny, który przekazał część gospodarstwa wraz ze zobowiązaniami kontynuowania działalności rolniczej przed wejściem w życie nowelizacji, nie będzie musiał zwracać płatności z tytułu wsparcia obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), jeżeli w ciągu 60 dni złoży stosowne oświadczenie przejmującego działki rolne (na druku udostępnionym przez ARiMR). Producentów rolnych, którzy przekazali lub przekażą część gospodarstwa po wejściu w życie rozporządzenia (a więc od 4 maja 2006 r.) obowiązuje termin 14-dniowy.