Reforma Wspólnej Polityki Rolnej z 2003 roku zasadniczo zmieniła sposób wsparcia rolnictwa w Unii Europejskiej. Wprowadzono tzw. Płatność Jednolitą (SPS), która zastąpiła większość dotychczasowych płatności bezpośrednich, specyficznych dla poszczególnych rodzajów produkcji rolnej. Płatność SPS wprowadziły kraje U –15. Nowe państwa członkowskie stosują uproszczony system płatności bezpośrednich. Komisja Europejska wyraziła zgodę, aby Polska stosowała uproszczony system do 2012 r.
Płatność jednolita SPS, która mamy wprowadzać stopniowo od 2013 r. jest oddzielona od struktury i wielkości produkcji (decoupled).Daje to rolnikowi wolny wybór w produkowaniu tego, czego potrzebuje rynek, jednocześnie zapewniając mu niezbędny poziom dochodów. Otrzymanie tej płatności nie jest już zatem związane z prowadzeniem określonej produkcji, ale zostało uzależnione od spełnienia przez rolników szeregu wymagań dotyczących:
*utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska (Good Agricultural and Enviromental Conditions – GAEC) określonych w załączniku IV do rozporządzenia Rady nr 1782/2003 - obowiązuje od 2004 r.
*podstawowych wymogów z zakresu zarządzania (Statutory Management Requirements – SMR) określonych w załączniku III do rozporządzenia Rady nr 1782/2003.
Powyższe wymogi składają się na jeden mechanizm noszący wspólną nazwę zasady Wzajemnej Zgodności (ang. cross-compliance). Zasada Wzajemnej Zgodności oznacza powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności bezpośrednich ze spełnianiem przez beneficjentów określonych wymogów.
Wymogi te zostały podzielone na trzy obszary.
Obszar A, który obejmuje:
Identyfikację i rejestrację zwierząt,
Zagadnienia ochrony środowiska naturalnego
Obszar B, obejmujący:
Zdrowie publiczne,
Zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób,
Zdrowotność roślin
Obszar C, w którym zawiera się:
Dobrostan zwierząt
W państwach UE-15 system kontroli przestrzegania wymogów Wzajemnej Zgodności był wdrażany stopniowo począwszy od 2005 roku. Rok 2007 był pierwszym rokiem, w którym rolników z państw UE-15 kontrolowano pod kątem wypełniania wszystkich wymogów Wzajemnej Zgodności.
Wymogi Wzajemnej Zgodności dotyczące zarządzania gospodarstwem nie są nowymi przepisami uchwalonymi dla celów reformy WPR, gdyż obowiązki, których spełnienie zakłada ta zasada, zostały już wdrożone w krajowym prawodawstwie. Stosowanie się do tych przepisów jest obecnie obowiązkowe dla wszystkich gospodarstw.
Nowym elementem jest jedynie powiązanie przyznawania płatności bezpośrednich z przestrzeganiem tych przepisów.
W państwach członkowskich, które przystąpiły do wspólnoty 1 maja 2004 r. (nowe państwa członkowskie), mechanizm ten jest dotychczas ograniczony do kontroli przestrzegania utrzymywania gruntów w Dobrej Kulturze Rolnej.
Od kiedy wzajemna zgodność będzie obowiązywać w Polsce?
W nowych państwach członkowskich, w tym w Polsce, wymogi Wzajemnej Zgodności będą wdrażane stopniowo. W Polsce od 1 stycznia 2009 roku zaczną obowiązywać wymogi z obszaru A, natomiast wymogi z obszaru B i C zgodnie z aktualnym stanem prawnym wdrażane będą od początku 2011 roku. Polska w ramach Przeglądu WPR Health Check wnioskuje, aby obszar C wdrożyć od 2013 r.
Czy gospodarstwa, w których nie będą spełnione wymogi Wzajemnej Zgodności będą podlegać sankcjom?
W przypadku nieprzestrzegania wymagań, płatności bezpośrednie są redukowane proporcjonalnie do naruszeń. Wymiar sankcji za nieprzestrzeganie wymogów podstawowych będzie uzależniony od wielu czynników. Podstawowe rozróżnienie to niezgodność z przepisami wynikająca z:
*zaniedbania rolnika (nieumyślność),
*winy rolnika.
Ponadto przy określaniu wymiaru sankcji będą brane pod uwagę takie elementy jak:
*powtarzalność,
*zasięg,
*dotkliwość,
*trwałość.
W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność wyniknie z zaniedbania ze strony rolnika, obniżka ta będzie z zasady stanowić 3% całkowitej kwoty płatności bezpośrednich. Jednakże na podstawie raportu z kontroli może zostać wydana decyzja o obniżeniu wielkości potrącenia do 1% lub zwiększeniu go do 5% całkowitej kwoty lub, w określonych przypadkach odstąpieniu od nałożenia jakichkolwiek obniżek.
W przypadku stwierdzenia powtarzającej się niezgodności procent sankcji zostanie pomnożony x 3, jednak maksymalna wysokość sankcji nie może przekroczyć 15% całkowitej kwoty dopłat bezpośrednich.
W przypadku, gdy rolnik celowo dopuścił się stwierdzonej niezgodności, obniżka będzie z zasady wynosić 20% całkowitej kwoty. Jednakże Agencja Płatnicza może na podstawie oceny przedłożonej przez właściwy organ kontroli w raporcie z czynności kontrolnych, wydać decyzję o obniżeniu procentu do wysokości nie mniejszej niż 15% lub, tam gdzie ma to zastosowanie, zwiększyć ten procent nawet do 100% całkowitej kwoty.
W ramach zasady wzajemnej zgodności obowiązkiem kontroli objęta będzie próba gospodarstw pochodząca ze standardowej, obowiązkowej próby wylosowanej w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli. Próba ta musi zawierać przynajmniej 1% gospodarstw rolnych ubiegających się o płatności bezpośrednie, co w przypadku Polski oznacza konieczność przeprowadzenia około 15 tysięcy kontroli rocznie. Natomiast kontrole z zakresu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt dotyczyć będą 10% gospodarstw utrzymujących bydło, 3% gospodarstw utrzymujących owce i kozy, w których trzymane zwierzęta stanowią co najmniej 5% zwierząt w danym państwie członkowskim oraz gospodarstw utrzymujących świnie.
Kontrole
Organem odpowiedzialnym za kontrole wymogów Wzajemnej Zgodności w zakresie spełniania przez rolnika zasad dobrej kultury rolnej oraz ochrony środowiska, będzie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Organem odpowiedzialnym za kontrole Wzajemnej Zgodności w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt będzie Inspekcja Weterynaryjna.
Informacja
W celu poinformowania rolników o instrumencie Wzajemnej Zgodności i wynikających z niego wymaganiach oraz kontrolach, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa roześle broszurę informacyjną. Broszura ta zostanie wysłana indywidualnie do każdego rolnika wnioskującego w bieżącym roku o płatności bezpośrednie. Ponadto informacje na temat Wzajemnej Zgodnosci można uzyskać bezpośrednio w Ośrodkach Doradztwa Rolniczego.
Rolnicy, których gospodarstwa położone są na obszarach OSN (obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych) mogą zwrócić się po szczegółowe informacje dotyczące programów działań na tych terenach do najbliższego Biura Powiatowego ARiMR lub Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Wykaz obszarów , na których należy ograniczyć odpływ azotu ze źródeł rolniczych znajduje się na stronach internetowych Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej lub na stronach Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej.
.png)
Zaloguj przez Facebook
