Z roku na rok przybywa dzikich wysypisk śmieci. Na 140 ha obszarów chronionych, pozostających pod nadzorem Zarządu Chełmskich Parków Krajobrazowych, nielegalne wysypiska stanowią 30 procent powierzchni.
Ludzie wyrzucają praktycznie wszystko. Gruz, trociny, butelki, różnego rodzaju opakowania, pampersy, zużyte lodówki i wraki samochodów. Wybierają miejsca, gdzie można łatwo dojechać, a jednocześnie takie, które nie rzucają się zbytnio w oczy, np. zagłębienia, rowy, wąwozy czy nieczynne piaskownie. Jedynym sposobem na ich zlokalizowanie jest częste patrolowanie okolic. Niestety na to brakuje pieniędzy. Mimo wszystko pracownicy Zarządu Chełmskich Parków Krajobrazowych robią co mogą, aby odnaleźć i zlikwidować jak najwięcej dzikich wysypisk. W większości przypadków strażnicy potrafią wskazać winowajcę. Na jego ślad trafiają tylko sobie znanymi metodami, których nie chcą zdradzać. Po co podpowiadać ludziom, jak uniknąć odpowiedzialności – tłumaczą.
Jeśli sprawca zostaje namierzony, sprawa trafia do prokuratury. Winowajca zwykle dostaje nakaz uprzątnięcia terenu. Jeśli tego nie zrobi grożą mu sankcje karne. Za samo zaśmiecenie kary nie ma. Największą karą jest uprzątnięcie własnych śmieci – uważa Robert Wróblewski, strażnik Chełmskich Parków Krajobrazowych.
Gdy nie uda się ustalić osoby, która pozostawiła śmieci obowiązek uprzątnięcia terenu spada na właściciela gruntu, nazywanego „posiadaczem odpadów”. W gminie Hańsk, gdzie funkcjonują dwa gminne wysypiska także istnieje problem nielegalnego wywozu śmieci.
Czasem udaje nam się dojść do kogo śmieci należą – mówi Marian Grzywaczewski, sekretarz gminy. – Wtedy pilnujemy, aby sprawca zaśmiecania, sam po sobie posprzątał. Niestety często śmieci musi usuwać gmina. Staramy się to robić na bieżąco.
Prace inwentaryzacyjne wysypisk śmieci na terenie parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu oraz obszarach położonych w ich bezpośrednim sąsiedztwie straż parków krajobrazowych prowadzi od 1995 roku. Na koniec ubiegłego roku na patrolowanym terenie zlokalizowano 276 dzikich wysypisk i nielegalnych wyrobisk. Zupełnie lub częściowo zlikwidowano 20 z nich.