„Tiry na tory” i cały obszar Puszczy Białowieskiej chroniony w ramach parku narodowego – główne postulaty z białostockiej debaty WWF Polska z kandydatami do Sejmu

Cała Puszcza Białowieska parkiem narodowym, „NIE” dla transportu rzecznego, „TAK” dla kolejowego i odejście od węgla w celu ochrony klimatu – to główne tematy pierwszej z cyklu dwunastu debat pt. „2050 Polska dla Pokoleń. Jaką przyszłość wybierzesz?”, która odbyła się 9 września w Białymstoku. Do debaty  WWF Polska zaprosił przedstawicieli i przedstawicielki wszystkich opcji politycznych kandydujących z tego okręgu. Podczas debat mieszkańcy miasta mogli zapytać polityków o ich plany w obszarze ochrony środowiska w kolejnej kadencji.

Zaproszenie przyjęli Stefan Krajewski (PSL), Tadeusz Nowak (Partia Zieloni – Koalicja Obywatelska), Katarzyna Rosińska (Razem – KW Sojusz Lewicy Demokratycznej) i Robert Winnicki z Konfederacji, który pół godziny przed debatą odwołał swój udział w dyskusji bez podania przyczyny. Do debaty dołączył także Rafał Kosno z Federacji Zielonych Białystok oraz zaproszeni eksperci: prof. Piotr Banaszuk z Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Białostockiej i Adam Bohdan – biolog i aktywista.

Cała Puszcza Białowieska jako obszar ściśle chroniony

Pierwszym poruszonym tematem, ze względu na miejsce, gdzie odbywała się debata (Białystok, Podlasie) była ochrona lasów, ze szczególnym uwzględnieniem Puszczy Białowieskiej. Troje z czworga polityków było za rozszerzeniem Białowieskiego Parku Narodowego na cały obszar Puszczy Białowieskiej. Katarzyna Rosińska z partii Razem (KW Sojusz Lewicy Demokratycznej) podkreślała problem wymierania gatunków na świecie i konieczność ochrony przyrody. Tadeusz Nowak z partii Zieloni (Koalicja Obywatelska) zwrócił uwagę na konieczność współdziałania przy rozszerzaniu parku z obywatelami i gminami sąsiadującymi z puszczą, a Rafał Kosno z Federacji Zielonych Białystok dodał, że objęcie ścisłą ochroną terenu puszczy powinno odbywać się w inteligentny sposób, polegający m.in. na rozproszeniu ruchu turystycznego, który do tej pory koncentruje się głównie na Białowieży i okolicach. Tylko Stefan Krajewski (PSL) był zdania, że  puszcza powinna być częściowo chroniona. Według niego należy zachować obszary, gdzie dopuszczalna jest ingerencja człowieka chociażby pod względem pielęgnacyjnym – np. usuwanie chorych drzew.

Wszyscy politycy byli za to zgodni, że należy tworzyć kolejne parki narodowe, że są one bardzo potrzebne, szczególnie tam, gdzie występują gatunki zagrożone, czy obszary bagienne, kumulujące wodę.

Ekspert Adam Bohdan – biolog i aktywista, podsumowując tę część dyskusji, podkreślił, że Puszcza potrzebuje nie tyko objęcia ochroną, ale też natychmiastowych działań, które odpowiedzą na problem wysychania puszczy. Przypomniał, że według obowiązującego planu zadań ochronnych dla Puszczy Białowieskiej powinny zostać zbudowane  zastawki służące do retencjonowania wody. Niezbędne jest również zasypanie rowów melioracyjnych obecnie odprowadzających wodę.

Konieczna zmiana struktury transportu towarowego – NIE dla dróg wodnych, TAK dla kolei

W temacie, czy stawiać na transport towarów rzekami czy koleją, wszyscy politycy byli jednomyślni. Zdecydowanie podkreślali, że program PiS zakładający rozbudowę dróg wodnych, jest szkodliwy dla środowiska. Tadeusz Nowak (Zieloni) powiedział, że transport śródlądowy rzekami spowodowałby katastrofę ekosystemu rzek i wyrządził wiele szkód. Z kolei Stefan Krajewski (PSL) zwrócił uwagę, że już teraz problemem jest dostosowywanie rzek do żeglugi turystycznej, która działa na dużo mniejszą skalę, a  normowanie rzek na potrzeby żeglugi transportowej może wiązać się z jeszcze większymi problemami. Dużo skuteczniejszym i bardziej przyjaznym środowisku rozwiązaniem jest rozbudowa i modernizacja infrastruktury kolejowej. Katarzyna Rosińska (Razem) zwróciła jeszcze uwagę, że każda inwestycja w kolej jest dobra również dlatego, że zachęca ludzi do rezygnowania z jazdy samochodem.

Podsumowując tę część debaty, ekspert prof. Piotr Banaszuk z Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Białostockiej dodał jeszcze, że obecnie największym problemem  rzek są niewystarczające zasoby wodne. Z tego powodu inwestowanie w rozbudowę żeglugi rzecznej jako środka transportu może okazać się w przyszłości bardzo ryzykowne. Przywołany podczas debaty przez Piotra Nieznańskiego, Dyrektora ds. Polityki Środowiskowej w WWF Polska, przykład Renu pokazuje, że nawet na tej „wodnej autostradzie" niski poziom wód powoduje czasowe ograniczenia dla żeglugi. Dodatkowo Niemcy wydają ogromne kwoty, by przywrócić zdolności retencyjne Renu, które zostały utracone wskutek jego regulacji. Regulacja Renu skutkuje dużo większym zagrożeniem powodziowym dla takich miast jak np. Kolonia. Tego rodzaju zagrożenia będą bardzo realne także dla Polski, jeśli z rzek zaczniemy tworzyć kanały żeglugowe.

Energetyka odnawialna szansą na dochodzenie do zeroemisyjności

Ostatnim poruszanym podczas debaty zagadnieniem była neutralność klimatyczna – jak do niej dojść do 2050 r. Partia polityczna Zieloni – jako jedyna zaprezentowała jasno postawiony cel. Reprezentant partii, Tadeusz Nowak zadeklarował, że „Zieloni” zamierzają osiągnąć zeroemisyjność do 2050 r. w zakresie transportu drogowego. W pozostałych obszarach jest to, według niego, trudne do przewidzenia, ponieważ oprócz CO2 są jeszcze inne gazy cieplarniane, które jego zdaniem są trudne do wyeliminowania, a na razie nie wiadomo, jak to zrobić. Pozostali politycy zgodnie podkreślali, że należy odchodzić od węgla ograniczając jego wydobycie oraz eliminując paliwo węglowe z domów i inwestować w energetykę odnawialną.

Na koniec debaty pytania mogli zadać jeszcze jej uczestnicy. Wśród zagadnień, które najbardziej ich interesowały były:

• Jak politycy zamierzają przywrócić regionowi miano „Zielone Płuca Polski” (unikatowe przyrodniczo tereny znajdujące się na obszarze woj. podlaskiego i warmińsko-mazurskiego) – politycy podkreślali tutaj konieczność sadzenia lasów (K. Rosińska), uregulowania polityki śmieciowej, w tym m.in. płonących wysypisk (S. Krajewski) oraz wspierania turystyki
  i rekreacji (R. Kosno).
• Ograniczanie przemysłowej hodowli bydła – tutaj pojawiły się propozycje dot. ograniczenia lub całkowitego wyeliminowania farm futrzarskich (T. Nowak i K. Rosińska), zwrócono też uwagę na konieczność respektowania przepisów regulujących funkcjonowanie firm zajmujących się masową hodowlą bydła, np. postulat umiejscawiania farm z dala od skupisk ludzkich (S. Krajewski).
• Edukacja w zakresie ekologii – politycy wskazywali tu zarówno na konieczność uwrażliwiania młodych ludzi na kwestie ekologiczne i dawanie im dobrego przykładu
  (T. Nowak), a także zachęcanie do angażowania się w takie inicjatywy jak „Strajk dla Ziemi” czy „Młodzieżowy strajk klimatyczny” (K. Rosińska), jak również na proste rozwiązania, które mogłyby się przyczynić do oszczędzania surowców i ich ponownego wykorzystywania, jak chociażby system kaucyjny (R. Kosno i S. Krajewski).

Jak pokazuje sondaż dla „Rzeczpospolitej”[1] ochrona klimatu jest dla Polaków drugą najważniejszą sprawą (64 proc.), zaraz po służbie zdrowia. Nasze bezpieczeństwo i warunki życia na terenie Polski stały się dla polityków pilnymi kwestiami w trakcie ogłaszania programów wyborczych przed październikowymi wyborami do parlamentu.

Więcej informacji na www.ekopatrioci.pl

Facebook: https://www.facebook.com/Ekopatrioci/

Transmisje „na żywo” ze wszystkich debat można oglądać na fanpage’u Ekopatriotów. https://www.facebook.com/events/

Kolejne debaty odbędą się:

16 września 2019 r. o godz. 13:00 w Toruniu, w Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki przy al. Solidarności 1-3, Toruń.

17 września 2019 r. o godz. 13:00 w Gdańsku, w Hevelianum w Wozowni Artyleryjskiej (budynku restauracyjnym), w sali Haxo na 1. piętrze, przy ul. Gradowej 8, Gdańsk.

Patronem medialnym dwunastu otwartych debat Fundacji WWF Polska pt. "2050 Polska dla Pokoleń. Jaką przyszłość wybierzesz?" jest portal Onet.pl.

[1] Źródło: Publikacja w serwisie internetowym Rzeczpospolitej https://www.rp.pl/Wybory-parlamentarne-2019/308189967-Sondaz-Jakie-tematy-interesuja-Polakow-przed-wyborami.html