Rioja i jej hiszpański temperament

W świecie amatorów wina nic nie kojarzy się z Hiszpanią tak mocno, jak wino z regionu La Rioja. Ten wyjątkowy trunek o bogatej historii zdobywał serca przedstawicieli wszystkich grup społecznych. Czym charakteryzuje się ten napój? W artykule przyjrzymy się nieco bliżej winu rioja.

Rioja - winna podróż przez historię 

Tak, jak bogata jest historia Hiszpanii, tak samo bogata jest historia wina, które powstaje w regionie La Rioja. To wyjątkowe miejsce na mapie kraju torreadorów i tapas jest jedną z kolebek winiarstwa w Europie Zachodniej - już starożytni Fenicjanie uprawiali na tych terenach winorośl, a duża część winnic została założona przez starożytnych Rzymian. 

Można by rzec, że los sprzyjał temu hiszpańskiemu winu. Doskonałe warunki klimatyczne, doceniane przez starożytnych, sprzyjały produkcji trunku, początkowo przeznaczonego dla rzymskich legionistów. W średniowieczu natomiast, jedną z największych grup konsumentów byli pielgrzymi zmierzający w stronę Santiago de Compostella: to właśnie dzięki nim, wieść o doskonałym, hiszpańskim winie rozlała się po Europie. 

Na tym nie kończy się szczęście, jakie towarzyszy Rioja od zarania dziejów: gdy XIX-wieczne epidemie mączniaka i filoksery pustoszyły galicyjskie i francuskie winnice, plantacje z La Rioja cudem przetrwały, a już niedługo potem zdominowały rynek hiszpańskich win.  

Trzy obszary - różnorodny charakter wina Rioja 

Tak, jak wspominaliśmy wcześniej, historia wina Rioja rozpoczyna się… w La Rioja - jednak obecnie winorośl uprawiana jest w trzech wspólnotach autonomicznych - chociażby w prowincji Nawarra oraz w Kraju Basków, w prowincji Àlava. Każda z nich charakteryzuje się innym klimatem oraz ukształtowaniem terenu, co ma spory wpływ m.in. na długość wegetacji roślin. Z tego właśnie powodu, Rioja dzielona jest na trzy główne typy: 

• Rioja Alta jest winem pochodzącym z plantacji położonych w najbardziej zachodnich, górzystych cześciach regionu. Sprawia to, że winogrona dojrzewają szybciej, a wczesny zbiór sprawia, że wino Rioja Alta jest kwaskowate, pełne orzeźwiających, owocowych aromatów, które delikatnie rozpływają się na podniebieniu. 

• Rioja Alavesa pochodzi z prowincji Àlava - i już od razu da się wyczuć jej mocny, zdecydowany, baskijski charakter. Pomimo podobnego klimatu, z jakiego pochodzi Rioja Alta, Alavesa jest zdecydowanie bardziej kwaśna i „treściwa”. Jest to wino cięższe i bogatsze w aromaty. 

• Zupełnym przeciwieństwem wymienionych wcześniej rodzajów, jest Rioja Oriental. Rośliny          uprawiane do produkcji tego wina rosną w odmiennym klimacie - bardziej śródziemnomorskim, niż kontynentalnym. Susze, nieznośne upały „zahartowały” winorośl, z której uzyskuje się mocne (nawet 18% alkoholu), acz dość proste w odbiorze wino. Często jest ono częścią odpowiednio kupażowanych mieszanek, stanowiąc doskonałą bazę podkreślającą atuty innych rodzajów Rioja. 

Z jakich winogron produkuje się Rioja? 

Jak już wspominaliśmy, Rioja jest winem bardzo różnorodnym - nie inaczej jest w kwestii samych winogron. W momencie powstania apelacji, tj. w 1925 roku, za autoryzowane odmiany winorośli uznano cztery szczepy czerwone: Tempranillo, Garnacha tinta, Mazuelo oraz Graziano. Tę czwórkę dopełniają trzy szczepy białe: Viura, Malvasia oraz Garnacha blanca. Ta „wyjątkowa siódemka” trwała w niezmienionym składzie przez przeszło 80 lat - dopiero w 2007 roku zdecydowano się poszerzyć listę!

Niezwykłą ciekawostką jest nałożony odgórnie limit zbiorów winogron - wynosi on 6500 kg/ha dla odmian czerwonych i 9000 kg/ha dla białych. Ma to zapewnić odpowiednie warunki uprawy, a zarazem wysoką, stałą jakość wina. Z tego samego powodu, zaakceptowane w 2007 roku nowe odmiany mogą być sadzone jedynie w zastępstwie innych, a nie po to, aby zwiększać plon.  

Rioja - dookoła smaku i kultury 

Hiszpańskie wino Rioja to trunek, który świetnie sprawdzi się przy wielu okazjach. Wytwórcy mają do zaoferowania ogromny wybór win - od ciężkich, czerwonych, po lekkie, białe. Amatorzy wina na pewno docenią długo dojrzewające wina Gran Reserva, w których wyczuwalne są aromaty dębowe, jednak na drugim końcu spektrum mogą odnaleźć oni radość w odświeżających, kwiatowych, białych i różowych winach zaklasyfikowanych jako Crianza, które mogą dojrzewać w beczce nawet jedynie 6 miesięcy! 

Z Rioja wiąże się kilka ciekawostek - oprócz wspomnianego wyżej limitu plonów, jest to chociażby ogromna liczba beczek używana do produkcji tego trunku - aż 1 300 000 225-litrowych, dębowych pojemników. Część z ich zawartości ląduje jednak na ulicy - podczas słynnego festiwalu Batalla de Vino w mieście Haro. Jeżeli będziecie kiedyś w Hiszpanii…  będziecie mieli okazję poczuć charakter Rioja na własnej skórze!