„Parlament 2024”: nowocześniejszy i skuteczniejszy ale po wyborach

- Usprawnione prace legislacyjne: mniej konfliktów kompetencyjnych i lepsze mechanizmy współpracy między komisjami, możliwość powołania tymczasowych komisji ustawodawczych do rozpatrywania wniosków przekrojowych
- Lepsza kontrola Komisji: specjalne przesłuchania kontrolne i sesje plenarne ad hoc mające na celu przesłuchanie Komisji, ulepszony proces przesłuchań zatwierdzających kandydatów na komisarzy
- Większe skupienie się na pieniądzach podatników: skuteczniejsze podejście do budżetu, absolutorium i prawodawstwa, obejmujące ukierunkowane oceny wszystkich wniosków ustawodawczych mających wpływ na budżet

Zainicjowany przez prezydent Metsolę i zatwierdzony przez Konferencję Przewodniczących Parlamentu w styczniu i grudniu 2023 r. proces przeglądu obejmował grupę roboczą złożoną z przedstawicieli wszystkich grup politycznych

Nowe przepisy wewnętrzne wzmocnią metody pracy Parlamentu, jego rolę instytucjonalną i zdolność do działania.

W środę posłowie zatwierdzili (429 głosami za, 148 przeciw i 47 wstrzymujących się) sprawozdanie wdrażające zalecenia parlamentarnej grupy ds. reform „ Parlament 2024 ”, zatwierdzone przez Konferencję Przewodniczących (przewodniczący PE Metsola i przewodniczący grup politycznych) w grudniu 2023 r.

Reformy usprawnią funkcjonowanie Parlamentu jako współprawodawcy, organu władzy budżetowej i organu udzielającego absolutorium, a także zwiększą jego zdolność do sprawowania demokratycznego nadzoru i pociągnięcia innych instytucji, w szczególności Komisji, do odpowiedzialności. Uwzględniono także ulepszenia sesji plenarnych.

Przewodnicząca Parlamentu Roberta Metsola tak skomentowała reformy: „Od czasu moich wyborów w 2022 r. traktuję modernizację Parlamentu Europejskiego jako swój priorytet. Reformy te sprawią, że Izba stanie się bardziej wydajna i skuteczna. Po wprowadzeniu tych środków Parlament Europejski będzie miał znacznie silniejszą pozycję, począwszy od następnej kadencji”.

Sprawozdawca i przewodniczący Komisji Spraw Konstytucyjnych Salvatore De Meo (PPE, Włochy) powiedział: „Reforma, którą dzisiaj zatwierdziliśmy, ma na celu nie tylko zwiększenie skuteczności naszej pracy legislacyjnej, umożliwiającej reagowanie na sytuacje kryzysowe, których byliśmy świadkami w ostatnich latach , ale także zapewnienie pełnego wykorzystania naszych uprawnień budżetowych i kontrolnych. Nowe przepisy są wynikiem długiej refleksji wszystkich grup politycznych, ponieważ są niezbędne do zagwarantowania sprawnego funkcjonowania Parlamentu Europejskiego.

Usprawnienie procesu legislacyjnego

Posłowie postanowili ulepszyć sposób współpracy komisji poprzez uproszczenie metod pracy, aby znacząco ograniczyć konflikty kompetencyjne między nimi. Zwiększy to szybkość i skuteczność Parlamentu oraz zwiększy jego zdolność do szybkiego przyjmowania spójnych stanowisk. Nowa procedura odsyłania pozwoli na prostsze przypisywanie wniosków Komisji, co z kolei przełoży się na wcześniejsze rozpoczęcie prac legislacyjnych. Konferencja Przewodniczących będzie teraz miała także możliwość zaproponowania na posiedzeniu plenarnym powołania tymczasowej komisji ustawodawczej, która zajmowałaby się szczególnie szeroko zakrojonymi wnioskami ustawodawczymi, które w przeciwnym razie wymagałyby zaangażowania niezwykle dużej liczby komisji, co bardzo utrudniałoby prowadzenie procesu legislacyjnego .

Jeśli chodzi o instytucjonalną rolę Parlamentu, reformy zapewnią większą kontrolę demokratyczną i rozliczalność. Posłowie do PE wprowadzili nowy mechanizm odpowiedzialności, aby mieć pewność, że instytucjonalna rola Parlamentu będzie chroniona i nie będzie podważana przez propozycje Komisji dotyczące projektów decyzji Rady dotyczących poważnych trudności w państwach członkowskich, np. zakłóceń w dostawach niektórych produktów. Są to wnioski oparte na art. 122 TFUE, który pierwotnie miał być stosowany jedynie w bardzo szczególnych, wyjątkowych sytuacjach, lecz Komisja w coraz większym stopniu polega na nim. W tym samym duchu posłowie zalecili właściwy przegląd pilnej procedury, ograniczając ją jedynie do wyjątkowych i ściśle niezbędnych przypadków, wzmacniając w ten sposób środki kontroli Parlamentu i znaczące obrady parlamentarne.

Większa kontrola demokratyczna i angażujące debaty plenarne

Aby zwiększyć kontrolę parlamentarną, posłowie do PE głosowali między innymi za wprowadzeniem koncepcji specjalnych przesłuchań kontrolnych w celu przesłuchania komisarzy w sprawie o dużym znaczeniu politycznym. Reformy obejmują również możliwość organizowania sesji plenarnych ad hoc oraz specjalnych sesji kontrolnych z przewodniczącym Komisji lub wybranymi komisarzami bez z góry określonego tematu, które mają się odbywać raz na sesję plenarną. Proces przesłuchań zatwierdzających kandydatów na komisarzy również został uproszczony i uelastyczniony.

Rola Parlamentu jako organu budżetowego i udzielającego absolutorium

Jeśli chodzi o budżet i absolutorium, posłowie do Parlamentu Europejskiego głosowali za utworzeniem silnego powiązania między ich pracami nad prawodawstwem a budżetem UE, zapewniając w ten sposób wsparcie priorytetów politycznych Parlamentu w postaci odpowiedniej kwoty pieniędzy. W ramach tego zintegrowanego podejścia komisje ustawodawcze i eksperci Parlamentu ds. budżetu będą współpracować ramię w ramię w całym cyklu legislacyjnym i budżetowym. Wszystkie wnioski ustawodawcze mające wpływ na budżet UE będą odtąd poddawane ocenie budżetowej, przy czym Parlament będzie również aktualizował i skupiał swój sposób sprawdzania sposobu wydatkowania budżetu UE, aby zapewnić dobry stosunek jakości do ceny.

Następne kroki

Nowe zasady wejdą w życie z początkiem pierwszej sesji plenarnej po wyborach europejskich (6-9 czerwca), tj. 16 lipca 2024 r. Aby zmiany dotyczące współpracy międzyinstytucjonalnej mogły zostać wprowadzone w życie, konieczne będzie Porozumienie Ramowe z 2010 r. zawarte pomiędzy Parlamentem a Komisja będzie musiała zostać poddana przeglądowi – procedura ta została już wszczęta przez prezydenta Metsolę.

oprac, e-mk, ppr.pl na podst źródło PE