Rada i Parlament Europejski zgadzają się wesprzeć reformy i wzrost gospodarczy kwotą prawie 2 mld euro
Polska Prezydencja Rady i negocjatorzy Parlamentu Europejskiego osiągnęli tymczasowe porozumienie w sprawie utworzenia Instrumentu Reform i Wzrostu dla Republiki Mołdawii, nowego instrumentu wspierającego reformy związane z UE i wzrost gospodarczy w kraju.
„Jesteśmy zdecydowani wspierać Mołdawię na jej drodze do przystąpienia do UE, to nasz obowiązek w tych burzliwych czasach. Ten pakiet pomoże Mołdawianom wdrożyć kluczowe reformy, wzmocnić ich gospodarkę i przyspieszyć integrację z jednolitym rynkiem UE. Będzie również wspierać odporność Mołdawii w odpowiedzi na skutki niesprawiedliwej wojny agresji Rosji przeciwko Ukrainie”. — Adam Szlápka, minister ds. europejskich Polski
Ten instrument jest filarem finansowym Planu wzrostu Mołdawii, przedstawionego przez Komisję w październiku 2024 r. Będzie on wspierał Mołdawię w okresie od 2025 r. do 2027 r. i oczekuje się, że zapewni do 385 mln euro w formie dotacji i 1,5 mld euro w formie pożyczek. Pożyczki te będą wysoce preferencyjne, z długim okresem spłaty i korzystnymi stopami procentowymi.
Cele instrumentu
Instrument będzie wspierał Mołdawię w procesie przystąpienia do UE i w podejmowaniu reform związanych z UE, a także w osiąganiu konwergencji gospodarczej z UE. Będzie również pomocny w realizacji Kompleksowej strategii UE na rzecz niezależności energetycznej i odporności Mołdawii, której celem jest odłączenie Mołdawii od niepewności dostaw energii z Rosji i pełna integracja z rynkiem energii UE.
Płatności będą podlegać ścisłym warunkom w zakresie realizacji reform określonych w uzgodnionym programie reform.
Tymczasowe porozumienie między współustawodawcami zachowuje główny nurt wniosku Komisji w sprawie ustanowienia Instrumentu, kładąc jednocześnie dodatkowy nacisk na pomoc Mołdawii w zarządzaniu i łagodzeniu wyzwań wynikających z rosyjskiej wojny agresywnej przeciwko Ukrainie i prób Rosji zmierzających do destabilizacji Mołdawii.
W tymczasowym porozumieniu Rada i Parlament Europejski zgodziły się zwiększyć całkowite fundusze o 100 mln EUR w formie dotacji w porównaniu z pierwotną propozycją Komisji. Współustawodawcy zgodzili się również zwiększyć stawkę prefinansowania z maksymalnie 7% do maksymalnie 18% całkowitej kwoty przewidzianej w ramach Instrumentu. Zapewni to, że Mołdawia będzie miała do dyspozycji niezbędne fundusze początkowe na wdrożenie pierwszych reform i wsparcie swojej odporności energetycznej.
Kolejna poprawa pierwotnej propozycji dotyczy zarządzania Instrumentem. Komisja jest zobowiązana poinformować Radę i Parlament Europejski przed przyjęciem decyzji autoryzującej płatności lub podczas oceny, że warunki płatności nie zostały spełnione. Następne kroki
Porozumienie tymczasowe będzie teraz musiało zostać zatwierdzone przez przedstawicieli państw członkowskich w Radzie (Coreper) i przez Parlament Europejski. Następnie zostanie formalnie przyjęte przez obie instytucje po rewizji prawno-językowej.
Kontekst
10 października 2024 r. Komisja Europejska przedstawiła Plan wzrostu gospodarczego Mołdawii, który opiera się na trzech filarach:
wspieraniu reform społeczno-ekonomicznych i podstawowych w Mołdawii,
zwiększaniu dostępu Mołdawii do jednolitego rynku UE oraz
zwiększaniu wsparcia finansowego w latach 2025–2027 za pośrednictwem specjalnego Instrumentu na rzecz reform i wzrostu dla Mołdawii.
Kwota do 2 mld euro dostarczona przez Instrument jest największym pakietem wsparcia finansowego UE dla Mołdawii od czasu uzyskania przez nią niepodległości i stanowi uzupełnienie innego znaczącego wsparcia UE dla Mołdawii.
oprac, e-red, ppr.pl