Jesteśmy gryczaną potęgą

Jak podaje Bank Gospodarki Żywnościowej, w  2013 r. zmniejszyła się produkcja gryki, a znacząco wzrosła prosa. O ile Polska jest znaczącym w świecie producentem gryki, w światowej produkcji prosa ma znikomy udział. Produkcja gryki i prosa (wraz z kukurydzą) wliczane są przez GUS do produkcji zbóż ogółem, lecz nie do produkcji zbóż podstawowych.
Według danych GUS w 2013 r. w Polsce zebrano 89,0 tys. t ziarna gryki. To o 5,8 proc. mniej niż rok wcześniej, kiedy zbiór wyniósł 94,4 tys. t. Jednocześnie o 2,7 proc. obniżyła się powierzchnia uprawy i o 3,0 proc. przeciętny plon. W produkcji prym wiodą województwa lubelskie i dolnośląskie. Odpowiadały one odpowiednio za 26 i 20 proc. całej krajowej produkcji, czyli łącznie prawie za tyle samo co produkcja we wszystkich pozostałych województwach. Na kolejnych trzech miejscach z udziałem po 9 proc. produkcji znajdowały się trzy województwa północne: pomorskie, zachodniopomorskie i warmińsko-mazurskie.
Stosunkowo niska popularność tej uprawy wynika m.in. z jej niewielkiego potencjału plonotwórczego w porównaniu ze zbożami. Przeciętne plony gryki w skali kraju w 2013 r. ukształtowały się na poziomie 12,9 dt/ha w porównaniu z 38,0 dt/ha przeciętnie dla zbóż ogółem. Najwyższą wydajność z hektara uzyskano na stosunkowo niewielkim obszarze w województwie opolskim - 23,5 dt. Z kolei najniższą w województwach lubuskim i łódzkim - po 10,9 dt/ha.
Produkcja gryki w Polsce, mimo że stosunkowo niewielka w porównaniu z produkcją zbóż, jest na tyle duża, że nasz kraj zajmuje jedno z czołowych miejsc na świecie pod tym względem. Według danych FAO w 2011 r. z produkcją na poziomie 93,0 tys. t zajmowaliśmy czwarte miejsce na świecie po Rosji, Chinach i Ukrainie, a przed Francją i Stanami Zjednoczonymi.
Z kolei wg GUS zbiory prosa w 2013 r. wyniosły 42,0 tys. t i były o 27 proc. wyższe niż rok wcześniej. Duży przyrost produkcji wynikał ze zwiększenia powierzchni uprawy o 40 proc. do 31,2 tys. ha. W produkcji tego zboża przodują województwa lubuskie i świętokrzyskie, z udziałem odpowiednio 27 i 21 proc. krajowych zbiorów. Przeciętny plon w skali kraju wyniósł 13,5 dt/ha, przy czym najwyższy, podobnie jak w przypadku gryki, był plon z niewielkiego obszaru uprawy w województwie opolskim - 26,5 dt/ha.
W odróżnienia od gryki, proso jest dosyć popularną uprawą w wielu regionach świata, szczególnie w Afryce oraz w niektórych regionach Azji, dlatego Polska z produkcją na poziomie poniżej 50 tys. t zajmuje odległe miejsce w zestawieniu najważniejszych producentów.