Słownik Unii Europejskiej – S

SAPARD (ang.: SPECIAL ACCESSION PROGRAMME FOR AGRICULTURE AND RURAL DEVELOPMENT) – program pomocowy Unii Europejskiej mający za zadanie wspieranie modernizacji rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej. Podstawą realizacji programu jest przygotowywany w każdym państwie program operacyjny. SAPARD ma charakter odnawialny. Na jego realizację UE przeznaczy ponad 500 milionów euro rocznie dla wszystkich dziesięciu państw kandydujących. W pierwszym roku Polsce w ramach programu SAPARD przypadło 168,68 milionów euro.

SCHENGEN – patrz UKŁAD Z SCHENGEN

SCREENING – patrz PRZEGLĄD PRAWA

SEKRETARIAT GENERALNY RADY UNII EUROPEJSKIEJ – składa się z sekretariatów Sekretarza Generalnego Sekretariatu Rady Unii Europejskiej (obecnie Javiera Solany) oraz Zastępcy Sekretarza Generalnego (Pierre'a de Boissieu), Obsługi Prawnej, Biura Prasowego oraz Dyrekcji Generalnych zajmujących się politykami Unii Europejskiej. Do zadań sekretariatu należy przygotowywanie prac Rady Europejskiej, Rady Unii Europejskiej i jej ciał pomocniczych (COREPER oraz komisje robocze) oraz administrowanie budżetem Rady.

SESJA PRZEGLĄDU PRAWA – DWUSTRONNA – druga faza przeglądu prawa polegająca na spotkaniu dwustronnym ekspertów Komisji Europejskiej i przedstawicieli państwa kandydującego. Na tym etapie kandydaci składają deklaracje w odniesieniu do całej listy dorobku prawnego Wspólnot przekazanej przez Komisje. Delegacja państwa kandydującego musi dysponować szczegółowymi wytycznymi, w których zostaną odnotowane wszystkie uwagi wniesione przez ministerstwa na o spotkaniu uzgodnieniowym i przedstawić jednolite stanowisko negocjacyjne państwa kandydującego.

SESJA PRZEGLĄDU PRAWA – WIELOSTRONNA – pierwsza faza przeglądu prawa polegająca na spotkaniu delegacji wszystkich państw kandydujących z ekspertami Komisji Europejskiej w ramach przeglądu prawa. Spotkanie to ma na celu prezentację prawa unijnego w danym obszarze negocjacyjnym i wyjaśnienie krajom kandydującym zakresu i znaczenia dorobku prawnego Wspólnot. Służy to lepszemu zrozumieniu prawa wspólnotowego i ustaleniu, czy istniejące w prawie narodowym rozwiązania prawne czy instytucjonalne odpowiadają wymogom wspólnotowego dorobku prawnego. Przedstawiciele krajów kandydujących do Unii mają prawo zadawać pytania dotyczące przedstawianych aktów prawnych, ale nie składają żadnych deklaracji dotyczących ich przyjęcia.

SOCRATES – program Unii Europejskiej utworzony w 1995 roku przez połączenie wcześniejszych programów Erasmus i Lingua oraz innych programów i środków szkoleniowych skupiający się na trzech głównych dziedzinach: szkolnictwo wyższe, nauka przedszkolna oraz szkolna, przedsięwzięcia ogólne (jak na przykład produkcja materiałów szkoleniowych, szkolenie i dokształcanie nauczycieli).

SPOTKANIE UZGODNIENIOWE – służy ustaleniu stanowiska strony polskiej w odniesieniu do poszczególnych rozwiązań prawa wspólnotowego i udzieleniu odpowiedzi na pytania Komisji Europejskiej. Spotkanie odbywa się w składzie rozszerzonego Podzespołu Zadaniowego w ramach Międzyresortowego Zespołu do Spraw Przygotowania Negocjacji Akcesyjnych z Unią Europejską. Uczestniczą w nim: prowadzący spotkanie Sekretarz Zespołu Negocjacyjnego; członek Zespołu Negocjacyjnego odpowiedzialny za dany obszar; Przewodniczący odpowiedniego Podzespołu Zadaniowego; przedstawiciele i eksperci ministerstw i urzędów centralnych, przedstawiciele partnerów społecznych.

SPRAWOZDANIE TINDEMANSA – koncepcja przekształcenia Wspólnot w Unię Europejską opracowana pod przewodnictwem premiera Belgii Leo Tindemansa na zlecenie szefów państw i rządów w 1974 roku. Sprawozdanie zaprezentowane w 1975 roku nie zyskało aprobaty, ponieważ proponowało osiągnięcie Uinii Europejskiej poprzez wprowadzenie dwutorowego rozwoju Wspólnot Europejskich. Państwa gotowe sprostać finansowio nowym wyzwaniom miały stanowić siłę napędową procesu integracyjnego.

STANOWISKO NEGOCJACYJNE – po zakończeniu przeglądu prawa w danym obszarze negocjacyjnym Zespół Negocjacyjny przygotowuje stanowisko negocjacyjne, następnie rekomendowane przez Komitet Integracji Europejskiej i zatwierdzane przez Radę Ministrów RP. Stanowisko negocjacyjne przygotowywane jest na podstawie wyników przeglądu prawa i określa podejście rządu polskiego do wdrażania aktów prawnych z danego obszaru negocjacyjnego, oraz wskazuje na konieczność negocjacji okresów przejściowych i innych rozwiązań. Przekazanie stanowiska Unii Europejskiej na ręce prezydencji Unii Europejskiej poprzedza rozpoczęcie właściwych negocjacji w danym obszarze.

STANOWISKO WSPÓLNE (ang.: COMMON POSITION) – istnieją dwa typy stanowisk wspólnych UE. Pierwszy w odniesieniu do decyzji legislacyjnych podejmowany zgodnie z procedurą współpracy (artykuł 89c) i współdecydowania (189b) oznaczą tymczasową decyzję Rady Unii Europejskiej wydaną na podstawie propozycji Komisji Europejskiej oraz opinii Parlamentu Europejskiego. Drugi typ stanowiska wspólnego jest związany ze Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa i oznacza stanowisko przyjęte jednomyślnie przez Radę UE w ramach mandatu politycznego nadanego przez Radę Europejską. Od momentu powstania Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Rada przyjęła ponad 30 stanowisk wspólnych w ramach WPZiB, głównie dotyczących kryzysów i konfliktów międzynarodowych.

STANOWISKO WSPÓLNE UNII EUROPEJSKIEJ (ang.: EU COMMON POSITION) – stanowisko negocjacyjne państw członkowskich Unii Europejskiej. Pierwsza wersja wspólnego stanowiska jest formułowana przez Komisję Europejską jako projekt wspólnego stanowiska negocjacyjnego UE (ang.: draft common potsition). Następnie projekt jest przekazywany Radzie Unii Europejskiej, na forum której państwa członkowskie uzgadniają ostateczną wersję wspólnego stanowiska.

SUBSYDIARNOŚĆ (POMOCNICZOŚĆ) – zasada oznaczająca, że każdy szczebel administracji publicznej powinien przyjmować tylko te kompetencje, dla których wyczerpują się możliwości skutecznego zarządzania przez szczebel niższy. Zasada subsydiarności jest podstawą budowy zdecentralizowanych systemów administracyjnych. Zgodnie z Traktatem o Unii Europejskiej subsydiarność polega na podziale kompetencji między Wspólnotami Europejskimi i państwami członkowskimi (oraz ich jednostkami podziału administracyjnego) w taki sposób, że Wspólnoty Europejskie są właściwe do wykonania danej kompetencji tylko w przypadku, gdy żądanie to nie może być wykonane efektywniej przez państwo członkowskie.

SWOBODA ŚWIADCZENIA USŁUG – jest jedną z czterech podstaw wspólnego rynku, która zezwala na dostarczanie usług obywatelom państw członkowskich w granicach całej Unii Europejskiej, co gwarantuje artykuł 59 Traktatu o ustanowieniu Wspólnot Europejskich.

SWOBODNY PRZEPŁYW KAPITAŁU – brak barier w swobodnym przepływie kapitału w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

SWOBODNY PRZEPŁYW OSÓB – swoboda przemieszczania się i osiedlania się osób i pracowników państw członkowskich w ramach Unii Europejskiej polegająca między innymi na jednakowych świadczeniach socjalnych, co gwarantuje artykuł 48 Traktatu o ustanowieniu Wspólnot Europejskich.

SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW – jedna z podstawowych swobód umożliwiająca funkcjonowanie wspólnego rynku w Unii Europejskiej. Swobodny przepływ towarów wymaga od państw członkowskich harmonizacji podatków, opłat celnych, jednolitych zasad ochrony zdrowia, konsumentów i środowiska oraz usunięcie innych barier handlowych.

SWOBODY– cztery podstawy wspólnego rynku: swobodny przepływ osób, swobodny przepływ kapitału, swobodny przepływ towarów oraz swoboda świadczenia usług.

SYSTEM INFORMATYCZNY SCHENGEN – (SIS - SCHENGEN INFORMATION SYSTEM) –  pierwszy w Europie policyjny system opracowywania i transferu danych połączony z komputerową bazą danych osób niepożądanych na terenie państw – sygnatariuszy Układu z Schengen w Strasburgu.

ŚRODKI WŁASNE – podstawa budżetu UE, na którą składają się opłaty z importu produktów rolnych, cła importowe oraz część opłat z VAT państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie z propozycją zawartą w pakiecie Delorsa od 1988 roku czwartym źródłem dochodów własnych Wspólnot są składki państw członkowskich naliczane od odpowiedniego procentu PNB tych państw.

   A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U W Y Z