Szymański: równy dostęp państw UE do budżetu zabezpiecza unijny traktat

Prawa każdego państwa członkowskiego UE, np. w zakresie równego dostępu do budżetu, są chronione traktatem - powiedział w środę PAP wiceszef MSZ Konrad Szymański, odnosząc się do planów wprowadzenia mechanizmu uzależniania wypłaty unijnych środków od praworządności.

Do naruszenia europejskich traktatów może prowadzić też - według niego - próba ominięcia wymogu jednomyślności w Radzie Europejskiej przy uchwalaniu nowej reguły. KE musi tu postępować bardzo ostrożnie - podkreślił wiceminister ds. europejskich.

Jak poinformowała wcześniej unijna komisarz ds. sprawiedliwości Viera Jourova, podczas środowej debaty nad projektem wieloletniego budżetu UE po 2020 r. wszyscy komisarze poparli propozycję dot. powiązania dostępu do funduszy UE z przestrzeganiem reguł praworządności. Jourova zaznaczyła jednocześnie, że prace nad ostatecznym kształtem mechanizmu trwają, zaś ostateczna decyzja KE "zapadnie w przyszłym tygodniu". Przyjęcie projektu budżetu przez Komisję jest planowane na 2 maja.

W komentarzu dla PAP Szymański zapewnił, że Polska nie ma nic przeciwko kontroli unijnych wydatków, zwracając uwagę, że nasz kraj "ma bardzo dobre wyniki i standardy" dot. wykorzystania środków z UE. "Z drugiej strony, prawa każdego państwa członkowskiego, np. w zakresie równego dostępu do budżetu są chronione traktatem" - zastrzegł wiceszef MSZ.

Odnosząc się do zapowiedzi, iż nowy warunek dostępu do środków unijnych może zostać przyjęty w formie rozporządzenia, bez wymogu jednomyślności, Szymański podkreślił: "Każda formuła, która nie wypełnia reguł traktatowych, czyli jednomyślności w Radzie Europejskiej może okazać się bezprawnym złamaniem traktatów". "KE musi tu postępować bardzo ostrożnie" - dodał.

Wiceminister powtórzył zarazem, że ocena polskiego rządu dot. propozycji KE będzie zależna od "ostatecznego brzmienia tych zapisów". "Nie zgodzimy się na uznaniowe mechanizmy, które z zarządzania funduszami będą robiły instrument politycznej presji na zamówienie. Budżet musi rządzić się prawem, a nie uznaniowością" - zapewnił.

Według źródeł PAP w KE projekt rozporządzenia dot. uzależnienia w przyszłym budżecie UE wypłaty środków od praworządności jest już gotowy. Zakłada on możliwość zamrożenia funduszy dla kraju, który np. ogranicza niezależność sądownictwa. Otwartą kwestią pozostaje, czy o decyzja o zamrożeniu środków będzie przysługiwała samej Komisji, czy te wpływ na nią będą miały również państwa członkowskie.

Rozporządzenie dotyczące uzależnienia środków od praworządności ma być przyjęte w ramach normalnej procedury legislacyjnej, z udziałem Rady UE i PE.

Debata na temat uzależnienia środków w budżecie UE od praworządności trwa od miesięcy. W opublikowanym w lutym przez KE dokumencie o nowych wieloletnich ramach finansowych warunkowość, oznaczająca uzależnienie wypłaty funduszy od spełnienia określonych standardów w wymiarze sprawiedliwości, była wskazywana jako opcja. W sposób jednoznaczny umieszczenie tej propozycji w przygotowanym przez Komisję projekcie wieloletniego budżetu zapowiedział na początku kwietnia unijny komisarz ds. budżetu Guenther Oettinger.(PAP)

autor: Marceli Sommer