Wymagania Unii Europejskiej w zakresie produkcji i użytkowania pasz

Unia Europejska UE realizuje nową strategię bezpieczeństwa żywnościowego, której cele zostały określone w Białej Księdze w listopadzie 2000 r. Zapowiadane i realizowane zmiany dotyczą również producentów i użytkowników pasz.
Należy tu wymienić Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 178/2002/EC określające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, zgodnie z którym definicja producenta pasz obejmuje również rolnika wytwarzającego pasze w celu żywienia własnych zwierząt i wprowadzania produktów zwierzęcych do obrotu rynkowego, regulacje w dyrektywie 70/524/EEC z późn. zm. dotyczące dodatków paszowych, regulacje w dyrektywie 2002/32/EC dotyczące niepożądanych substancji w paszach, regulacji w dyrektywie 95/69/EC z późn. zm. dotyczącej warunków rejestracji przedsiębiorstw i wymagań organizacyjnych i technicznych, dyrektywy 95/53/EC z późn. zm. określającej zasady nadzoru paszowego.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się prywatyzacja branży paszowej. Obecnie przemysł paszowy jest w całości sprywatyzowany i w dużym stopniu opanowany przez kapitał zagraniczny. Ocenia się, że udział produktów przedsiębiorstw z przewagą kapitału zagranicznego na krajowym rynku paszowym stanowi ponad 50% całkowitej produkcji. Kapitał zagraniczny przyczynił się do unowocześnienia przemysłu paszowego przyśpieszając wzrost produkcji, od 2,5 mln t w roku 1993 do około 4,5 mln t pasz przemysłowych w roku 2001. Pomimo okresowych zahamowań tempa wzrostu produkcji w ostatnich latach, a nawet spadku produkcji niektórych asortymentów pasz, ocenia się, że w perspektywie roku 2010 wielkość rocznej produkcji pasz przemysłowych w Polsce może ulec podwojeniu.
Współpraca z jednostkami produkcyjnymi branży paszowej nie jest łatwa. Małe mieszalnie nie stać na finansowanie badań. Większe przedsiębiorstwa mogą przeznaczyć na badania określone środki. Dopiero duże ugrupowania są w stanie finansować badania o ile oferta badawcza rozwiązuje konkretne problemy, poprawia efektywność i jakość produktu. Niestety jednostki z udziałem kapitału zagranicznego dysponują własnym zapleczem badawczym.

Zakres badań analitycznych pasz

Ważnym i nie do końca rozwiązanym zagadnieniem w produkcji pasz przemysłowych jest umiejętność oceny jakości materiałów paszowych. CLPP a obecnie IZKLP prowadzą prace badawcze związane z opracowaniem użytecznych metod oceny jakości pasz i dodatków paszowych, które są wdrażane w postaci norm. Badania jakości materiałów i dodatków paszowych mają głównie charakter utylitarny, pozwalający ocenić jakość dodatku paszowego, wpływ technologii wytwarzania paszy na aktywność substancji czynnej, poprawę jakości paszy pełnoporcjowej w wyniku przetwarzania, efektywność produktu. W rezultacie dysponujemy obecnie metodami i możliwościami oznaczania niemal wszystkich dodatków stosowanych w przemyśle paszowym.

IZKLP będzie prowadziło działalność normalizacyjną w zakresie pasz przemysłowych, opracowując liczne normy przedmiotowe i czynnościowe. Przy IZKLP funkcjonuje sekretariat Normalizacyjnej Komisji Problemowej Nr 40 ds. Pasz. W latach 1995 - 2002 Komisja Normalizacyjna d/s Pasz opracowała 17 norm czynnościowych na badania pasz, identycznych z normami międzynarodowymi ISO lub dyrektywami UE. Pozwala to na dostosowanie metod oceny naszych produktów do obowiązujących lub akceptowanych w krajach Unii Europejskiej UE.

IZKLP będzie prowadziło prace badawczo-rozwojowe w zakresie techniki i technologii produkcji i użytkowania pasz przemysłowych. Posiadamy niezbędne doświadczenie i możliwości badań dodatków typowo technologicznych, takich jak: substancje wiążące, emulgatory, substancje poślizgowe i żelujące itp. Jako dodatki paszowe stosowane są także liczne preparaty biotechnologiczne, wrażliwe na warunki przetwarzania paszy, temperaturę, ciśnienie, tarcie itp. Stabilność tych dodatków w procesie technologicznym (granulowanie, ekspandowanie, ekstruzja) jest podstawowym miernikiem określającym ich użyteczność. IZKLP może wypełnić niezbędny zakres badań dodatków paszowych w warunkach przetwarzania.

IZKLP zamierza kontynuować współpracę z reprezentacją producentów pasz przemysłowych - Polskim Związkiem Producentów Pasz. Celem poszerzenia współpracy pomiędzy producentami pasz a IZKLP, poszukiwania nowych możliwości rozwiązywania aktualnych problemów. W obszarze naszej współpracy znajdują się także sprawy bieżące związane z wdrażaniem nowych przepisów dotyczących produkcji pasz, ocena projektowanych rozwiązań "prawa paszowego", propozycje racjonalnych rozwiązań w zakresie stawek celnych.

IZKLP zamierza prowadzić działalność upowszechnieniową i szkoleniową na potrzeby laboratoriów nadzoru paszowego i producentów pasz. Zamierzamy nadal organizować, dwa lub trzy razy w roku, konferencje o charakterze naukowo-technicznym i szkoleniowym. Podczas konferencji, obok prezentacji wyników badań własnych, omawiane będą aktualne sprawy nadzoru paszowego, wdrażania nowych przepisów "prawa paszowego", funkcjonowania przedsiębiorstw paszowych w nowych warunkach.

W warunkach integracji Polski z Unią Europejską i potrzeby sprostania przez krajowy przemysł paszowy konkurencji producentów z krajów Unii, dużego znaczenia nabiera wdrażanie systemów poprawy jakości, nowych metod badania pasz, oceny efektywności dodatków paszowych i technologii przetwarzania.