Jak właściwie zaaranżować kurnik?

Jednym z istotnych elementów w produkcji drobiarskiej jest prawidłowe wyposażenie kurników. Miejsce ich położenia oraz sposób zagospodarowania wpływają na jakość hodowli ptaków, a tym samym - na efektywność produkcji.
Zdaniem ekspertów, kurnik powinien być postawiony zgodnie z kierunkiem wiejących wiatrów, czyli wzdłuż linii wschód – zachód z wystawą południową. Chodzi o to, aby ściana szczytowa stanowiła ochronę pomieszczenia przed wiatrem. Dobrym sposobem zapewnienia ciepła w pomieszczeniach inwentarskich jest posadzenie w ich pobliżu rzędu drzew -  w odległości ok. 30 m. Jeśli drzewa znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie budynków, zwiększa to ryzyko przenoszenia do kurników wirusów, bakterii i innych patogenów poprzez odchody ptaków przysiadających
na gałęziach. W związku z tym zagrożeniem zaleca się także zachowanie odpowiedniej odległości pomiędzy budynkami - nie mniejszej niż 10 m.
Optymalne warunki do rozwoju hodowli i produkcji drobiu wymagają właściwej izolacji budynku, którą można zapewnić poprzez wybór odpowiednich materiałów budowlanych. Ważne jest, aby ocieplając ściany zewnętrzne oraz sufit kurnika, wypełnić wszelkie szczeliny. W przeciwnym razie zmienne warunki atmosferyczne (upały, wilgoć, niska temperatura), mogą zaburzyć funkcję ciepłochronności kurnika, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza dla prawidłowego rozwoju piskląt.


Z powodu słabo rozwiniętego mechanizmu termoregulacji pisklęta nie maja możliwości wyrównania strat ciepła. Za optymalną temperaturę wstawienia piskląt przyjmuje się 34,5°C. W celu zapewnienia odpowiedniej temperatury można zastosować  ogrzewanie strefowe (o rozkładzie od 16°C
do 32°C), które pozwala ptakom na wybór optymalnej dla nich temperatury. Warto pamiętać, by wygrzewanie obiektu rozpocząć relatywnie wcześnie, przynajmniej 3 doby przed planowanym wstawieniem kurcząt. Stopniowe ogrzewanie obiektu do wymaganej temperatury gwarantuje stabilność warunków temperaturowych. Natomiast na koniec tuczu temperatura powinna wynosić
od 19°C do 21°C ( w zależności od zarządzającego i rasy kur).  

Na odczuwalność temperatury, a tym samym potrzeby energetyczne kurcząt bezpośrednio wpływa wilgotność powietrza w kurniku. Jeśli przekracza ona zalecane granice 60 - 70% może doprowadzić do obniżenia odporności ptaków
i zwiększenia niebezpieczeństwa zachorowania na choroby pasożytnicze oraz zakaźne. Nie mniej groźne dla rozwoju ptaków jest zbyt suche powietrze. Przyczynia się ono do nadmiernego parowania organizmu, a także zwiększenia zapylenia w powietrzu, działającego drażniąco na górne drogi oddechowe kurcząt. Bardzo ważna jest również wentylacja – jej intensywność musi być zwiększana wraz ze wzrostem brojlerów. Występujący w przypadku niedostatecznej wentylacji niedobór tlenu oraz zbyt duża ilość szkodliwych gazów  w powietrzu, mogą być przyczyną występowania wielu chorób metabolicznych.

Pozostałe elementy dotyczące prawidłowego wyposażenia pomieszczeń dla kurcząt dotyczą rozmieszczenia linii oświetlenia, poideł i karmideł.
Odpowiedni program świetlny wpływa zarówno na pobieranie paszy, jak i na wzrost ptaków – istotna jest długość dnia świetlnego oraz natężenie światła. Dla ułatwienia adaptacji piskląt do nowego pomieszczenia, w pierwszych dniach po zasiedleniu stosuje się oświetlenie o większym natężeniu (minimum 20 lx), które w kolejnych dniach rozwoju zmniejsza się. Zabieg ten zapewnia harmonijny wzrost masy ciała brojlerów oraz ich układów i narządów wewnętrznych, zmniejszając ryzyko chorób metabolicznych.
Przy wyposażaniu kurników należy bezwzględnie pamiętać o zapewnieniu dostępu i właściwej jakości wody kurczętom, co nie tylko przekłada się na produkcyjność stada, ale również decyduje o dobrostanie ptaków.
Definicja dobrostanu zwierząt pojawiła się w Polsce wraz ze wstąpieniem do Unii Europejskiej, która poprzez swoje organy wydaje akty prawne mające na celu standaryzację produkcji w krajach członkowskich. Przez "dobrostan" rozumie się koncepcję ochrony zwierząt gospodarskich, łączącą tradycyjną ochronę zdrowia zwierząt (dotyczącą bezpieczeństwa i jakości mięsa oraz innych produktów)
z humanitarną ochroną zwierząt (przeciwdziałanie cierpieniu zwierząt). Dobrostan zwierząt oznacza stan, który gwarantuje im 5 podstawowych wolności: od głodu i pragnienia, od dyskomfortu, od bólu, urazów i schorzeń, wolności w przejawianiu naturalnych zachowań oraz wolności od strachu i stresu. Dlatego niezwykle istotne jest odpowiednie rozmieszczenie wody i karmideł
w kurnikach, tj. w miarę równych odstępach od siebie, dzieląc szerokość pomieszczenia na ilość planowanych linii.

Na zakończenie należy przypomnieć elementarną zasadę zagospodarowywania kurników, która określa odpowiednią ilość ptaków na jednostkę powierzchni
w następujący sposób: pisklęta do 30 doby życia: 20 -22 szt./m2, tzw. ubiórka od 30 do 34 doby  życia: 13,5 – 15 szt./m2.
Dla optymalizacji wyników produkcji trzeba pamiętać, że wraz ze wzrostem brojlerów (z 0,6 do 6 m3/h/kg masy ciała) należy zwiększać intensywność wentylacji. W przeciwnym razie niedobór tlenu oraz zbyt duża ilość szkodliwych gazów w powietrzu, będą sprzyjać występowaniu wielu chorób metabolicznych.