Ustawa o regionach górskich

z dnia 6 września 2001 r.

o rozwoju społeczno-gospodarczym regionów górskich

Art. 1.

Ustawa określa ogólne warunki i zasady wspomagania aktywizacji i zrównoważonego rozwoju regionów górskich oraz udzielania pomocy rolnikom, samorządom lokalnym, organizacjom pozarządowym i placówkom naukowo-badawczym, umożliwiając optymalne wykorzystanie możliwości rozwojowych, przy zachowaniu i ochronie środowiska naturalnego.

Art. 2.

1. Do regionu górskiego zalicza się gminy lub ich części, w których co najmniej 50% powierzchni jest położona powyżej 350 metrów nad poziomem morza albo o nachyleniu przekraczającym 9 albo położone na wysokości od 250-350 metrów nad poziomem morza i o nachyleniu od 6-9. Powyższe kryteria obowiązują również w
stosunku do gospodarstwa górskiego.
2. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyróżnia się:
1) obszar Karpat wraz z Pogórzem, zwany dalej "Regionem karpackim",
2) obszar Sudetów wraz z Pogórzem, zwany dalej "Regionem sudeckim",
3) obszar Gór Świętokrzyskich wraz z Pogórzem, zwany dalej "Regionem świętokrzyskim".
3. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określa, w drodze rozporządzenia, granice regionów górskich w oparciu o kryteria określone w ust. 1.

Art. 3.

Gmina może być uznana za posiadającą status gminy górskiej, jeżeli została zaliczona w całości lub w części do regionu górskiego. Wykaz gmin górskich określa, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw rozwoju wsi.

Art. 4.

1. Za gospodarstwo górskie uznaje się gospodarstwo, które:
1) spełnia kryteria określone w art. 2 ust. 1 oraz gdy łączna powierzchnia użytków rolnych i leśnych wynosi co najmniej 2 ha, użytki rolne są wykorzystywane rolniczo, a gospodarstwo jest całorocznie zasiedlone,
2) prowadzone jest w oparciu o pracę rolnika posiadającego odpowiednią wiedzę i umiejętności zawodowe oraz jego rodziny, a praca ta stanowi dla tych osób główne źródło utrzymania,
3) prowadzone jest w oparciu o zasadę dobrej praktyki rolniczej,
4) posiada plan urządzeniowy gospodarstwa spełniający standardy dotyczące ochrony środowiska i higieny produkcji oraz zapewniające dobre warunki bytowania zwierząt, a prowadzący gospodarstwo zobowiąże się do przestrzegania ustaleń tego planu; plan taki na wniosek rolnika sporządza właściwy Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego,
5) prowadzi rachunkowość rolną lub zaprowadzi taką rachunkowość w okresie wymienionym w planie urządzeniowym, nie później jednak niż w ciągu 3 lat od dnia otrzymania statusu gospodarstwa górskiego.
2. Uznanie gospodarstwa za gospodarstwo górskie lub odmowa nadania takiego statusu następuje w drodze decyzji wojewody, na wniosek zainteresowanego rolnika, zaopiniowany przez zarząd gminy górskiej.
3. Od decyzji o odmowie uznania gospodarstwa za gospodarstwo górskie przysługuje zainteresowanemu rolnikowi odwołanie do ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.
4. Szczegółowe warunki i zasady uzyskania oraz utracenia statusu gospodarstwa górskiego określa, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw rozwoju wsi.

Art. 5.

Zadania w zakresie wspomagania aktywizacji i rozwoju regionów górskich realizuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwana dalej "Agencją".

Art. 6.

1. Agencja realizuje zadania, o których mowa w art. 5, w szczególności poprzez:
1) bezpośrednie dopłaty dla rolników lub członków wspólnot gruntowych prowadzących gospodarstwa mające status gospodarstwa górskiego w wysokości stanowiącej równowartość 10 q żyta na 1 ha użytków rolnych; na
powierzchnię użytków rolnych w gospodarstwie górskim powyżej 100 ha dotacja nie przysługuje,
2) jednorazową pomoc dla młodych rolników do 40 lat posiadających przynajmniej zawodowe wykształcenie rolnicze i podejmujących gospodarowanie po raz pierwszy (pomoc instalacyjna) w wysokości stanowiącej równowartość 50 q żyta na 1 ha użytków rolnych,
3) dotacje na powiększenie gospodarstwa górskiego powyżej średniej dla danego województwa, w którym położone jest to gospodarstwo.
2. Szczegółowy sposób realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, określają przepisy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Art. 7.

1. Przy Prezesie Agencji działa Centrum Monitoringu, którym kieruje dyrektor powoływany i odwoływany przez Prezesa Agencji.
2. Centrum realizuje tematy badawcze i wdrożeniowe ustalone przez Agencję. Centrum może wykonywać, na zasadzie odpłatności, opinie, ekspertyzy i prace studialne dotyczące terenów górskich, zlecone przez gminy, instytucje i podmioty gospodarcze położone na terenach górskich.

Art. 8.

W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 80, poz. 369, Nr 98, poz. 473, z 1997 r. Nr 41, poz. 255, Nr 79, poz. 484 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 48, poz. 547 i 550 i Nr 88, poz. 983 oraz z 2001 r. Nr 3, poz. 19, Nr 29, poz. 320 i Nr 38, poz. 452) w art. 3 w ust. 1 dodaje się pkt 13-21 w brzmieniu: "13) działań na rzecz utrzymania trwałości funkcjonowania wspólnoty wiejskiej, ochrony środowiska i krajobrazu poprzez:
a) zgodne z warunkami przyrodniczymi kierunki produkcji rolnej,
b) utrzymanie trwałych systemów gospodarki rolnej i zapewnienie ciągłości ich użytkowania,
c) zwiększanie lesistości i trwałych zadarnień,
d) utrzymanie tradycyjnych zawodów, pasterstwa górniczego, w tym pasterstwa kulturowego,
14) działań w zakresie zwiększania retencji wodnej terenu,
15) działań w zakresie ochrony przeciwpowodziowej,
16) działań w zakresie zapobiegania erozji,
17) działań w zakresie ochrony bioróżnorodności siedlisk górskich,
18) działań w zakresie zachowania architektury regionalnej, dziedzictwa kulturowego oraz ich promowania,
19) rozwoju energii z zasobów odnawialnych,
20) turystyki wiejskiej i funkcjonowania stowarzyszeń agroturystycznych,
21) regionalnych wyrobów górskich, rękodzieła artystycznego oraz opracowań regionalnych znaków graficznych.".

Art. 9.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.